Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
عَنْ مَالِكِ بْنِالْحُوَيْرِثِ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: أَتَيْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلمأَنَا وَصَاحِبٌ لِيفَلَمَّا أَرَدْنَا الْإِقْفَالَمِنْ عِنْدِهِ قَالَلَنَا: «إِذَا حَضَرَتِالصَّلَاةُ فَأَذِّنَاثُمَّ أَقِيمَا، وَلْيَؤُمَّكُمَاأَكْبَرُكُمَا». رَوَاهُالثَّلَاثَةُ. وَلِأَبِي دَاوُدَ: «لِيُؤَذِّنْ لَكُمْخِيَارُكُمْ، وَلْيَؤُمَّكُمْقُرَّاؤُكُمْ».
Молик ибн ал-Ҳувайрис розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига бир оғайним билан бордик. Ул зотнинг ҳузурларидан туриб, жўнамоқчи бўлганимизда бизга:
«Намоз вақти кирса, азон айтинглар, сўнгра иқома айтинглар, иккингиздан каттангиз имом бўлсин», дедилар».
Учовлари ривоят қилишган.
Абу Довуднинг ривоятида:
«Яхшиларингиз азон айтсин, аҳли Қуръонларингиз имом бўлсин», дейилган.
Икки ийд, витр, жаноза, таровеҳ, кусуф, хусуф ва суннат намозларга азон айтилмайди.
عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم الْعِيدَيْنِ غَيْرَ مَرَّةٍ وَلَا مَرَّتَيْنِ بِغَيْرِ أَذَانٍ وَلَا إِقَامَةٍ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Жобир ибн Самурадан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам билан бир ва икки мартадан кўп икки ийд намозини ўқидим. Азон ва иқомасиз».
Имом Муслим ривоят қилган.
عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا: أَنَّ الشَّمْسَ خَسَفَتْ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِصلى الله عليه وسلم فَبَعَثَ مُنَادِيًا: الصَّلَاةُ جَامِعَةٌ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларида қуёш тутилди. Бир одамни юбориб, «Жамоат намозига!» деб жар чақиртирдилар».
Имом Муслим ривоят қилган.
Агар азон вақтидан олдин айтилган бўлса, қайта айтилади.
Намознинг вақти кирмай туриб азон айтиш ҳаромдир, чунки азон вақт кирганини билдириш учун айтилади. Вақтидан олдин айтилган азон эса алдамчилик ва жаҳолатдир. Шунинг учун азон вақтидан олдин айтилса, вақт киргандан кейин қайтадан айтилади.
Уни шошилмасдан, дона-дона қилиб, қиблага қараган ҳолда, икки бармоғини қулоқларининг ичига киритиб олиб айтади.
عَنْ جَابِرِ رَضِي اللهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللهِ صلى الله عليه وسلم قَالَ لِبِلَالٍ: «يَا بِلَالُ، إِذَا أَذَّنْتَ فَتَرَسَّلْ فِي أَذَانِكَ، وَإِذَا أَقَمْتَ فَاحْدُرْ، وَاجْعَلْ بَيْنَ أَذَانِكَ وَإِقَامَتِكَ قَدْرَ مَا يَفْرُغُ الْآكِلُ مِنْ أَكْلِهِ وَالشَّارِبُ مِنْ شُرْبِهِ وَالْمُعْتَصِرُ إِذَا دَخَلَ لِقَضَاءِ حَاجَتِهِ». رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.
Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Билолга:
«Эй Билол, қачон азон айтсанг, азонингни шошилмай, чўзиб айт. Қачон иқома айтсанг, тезлаб айт. Азонинг билан иқоманг орасида таом еювчи таомидан, шароб ичувчи шаробидан, қистаниб қолган қазои ҳожатдан фориғ бўлгунча вақт қўй», деганлар».
Термизий ривоят қилган.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг барча муаззинлари қиблага қараб азон айтганлар.
«Кифоя» китобининг биринчи жузи асосида тайёрланди