Рўйхатни беркитиш
Дарслар рўйхати
1445 йил 18 Рамазон | 2024 йил 28 март, пайшанба
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Тазкия

Тазкия дарслари (221-дарс) Зуҳднинг ҳақиқати ҳақида

19:00 / 13.03.2023 1482 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

«Зуҳд» сўзи аслида «оз нарса» маъносини билдиради. Зуҳд рағбатнинг тескарисидир. У бир нарсани тарк қилиш ва ундан юз ўгиришни англатади.

Уламолар истилоҳида «зуҳд» дунё, мол-мулк, обрў ва мансабдан юз ўгиришни билдиради.

Зуҳднинг ҳақиқати ҳақида имом Ғаззолий қуйидагиларни ёзадилар:

«Зуҳд рағбатнинг бир нарсадан ундан кўра яхшироқ нарсага бурилишидан иборат.

Биров бир нарсадан юз ўгирса, унга рағбати йўқлигидан ўгиради. Ундан бошқасига юзланса, унга рағбати борлиги учун юзланади.

Унинг юз ўгирган нарсага нисбатан ҳоли зуҳд ҳисобланади. Унинг ўзи юзланган нарсага нисбатан ҳоли эса рағбат ва муҳаббат ҳисобланади.

Бунда зуҳд ҳосил бўлиши учун юз ўгирилган нарса ва ундан кўра яхшироқ бўлган рағбат қилинган нарса бўлиши тақозо қилинади.

«Юз ўгирилган нарса»нинг шарти шуки, унинг ўзи ҳам нимаси биландир рағбатни тортадиган бўлиши керак. Рағбат қилинмайдиган нарсадан юз ўгириш зуҳд ҳисобланмайди».

Зуҳднинг қисмлари ва ҳукмлари

1. Ҳаромдан зуҳд қилиш.

Бунинг ҳукми фарзи айндир.

2. Шубҳали нарсалардан зуҳд қилиш.

Бунинг ҳукми шубҳанинг даражасига қараб бўлади. Агар шубҳа кучли бўлса, вожиб, кучсиз бўлса, мустаҳаб бўлади.

3.   Ортиқча нарсалардан зуҳд қилиш.

Бунда гап, назар, савол ва шунга ўхшаш бошқа нарсаларнинг ортиқчасидан зуҳд қилинади. Шунингдек, Аллоҳ таоло учун одамлардан, ҳатто ўзидан ҳам зуҳд қилинади.

4.   Ҳамма нарсадан жамловчи зуҳд қилиш.

Бунда Аллоҳ таолонинг ҳузуридаги нарсалардан бошқа барча нарсадан, Аллоҳ таолонинг зикридан чалғитадиган ҳамма нарсадан зуҳд қилинади.

Зуҳднинг қийини насибалардан зуҳд қилишдир. Зуҳднинг афзали зуҳдни махфий қилишдир.

Зуҳднинг мўмин бандага вожиб бўлган қисми охиратда зарар етказадиган нарсани тарк қилишдир.

Зуҳдга яқин маънони англатадиган «вараъ» сўзи ҳам бор. «Вараъ»дан мурод ҳалол нарсаларни олишдир. Зуҳд эса ҳалол бўлса ҳам ҳожатдан таш­қарини олмасликдир.

«Руҳий тарбия» китобининг 2-жузи асосида тайёрланди

 

Муаллиф
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф
Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Худди шу фикрларни ҳақиқий сўфийларнинг ўзлари ҳам таъкидлаганлар. Фикримизнинг далили сифатида Ибн Банно Сарақситий раҳматуллоҳи алайҳининг сўфийлар ҳузурида давоми...

3870 17:30 / 06.04.2019
Бизнинг тилимизда .одоб, тарзида талаффуз қилинишига одатланиб қолинган арабча .адаб, сўзи аслида .маъдаба, ўзагидан олингандир. Маъдаба эса одамлар даъват давоми...

3585 15:00 / 24.08.2019
Абдуллоҳ ибн Муборак раҳматуллоҳи алайҳнинг қимматли ҳикматлариАбдуллоҳ ибн Муборак раҳматуллоҳи алайҳ Аҳли дунё дунёдаги энг ёқимли нарсадан баҳраманд давоми...

3265 05:00 / 01.03.2017
Аллоҳнинг муҳаббатига эришиш учун қуйидаги ишларга жиддий эътибор беришимиз лозим1. Қуръонни тадаббур ила, маъноларини яхши тушуниб ўқиш. 2. Фарз ибодатлар билан давоми...

3054 05:00 / 01.03.2017
Аудиолар

118718 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

40687 14:35 / 11.08.2021