Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ва гўзал амал қилувчи мўминларни Аллоҳ таоло афв этиб, Ўз раҳмати ила жаннатга киритишини умид қиламиз ва улар ҳақида хотиржам бўла олмаймиз, жаннатга киришларига гувоҳлик бера олмаймиз. Ёмонлари учун эса истиғфор айтамиз, улар ҳақида қўрқамиз ва уларни ноумид қилмаймиз.
Шарҳ: Аллоҳ таоло яхши амал қилувчи мўминларни афв этиб, уларни амаллари билан эмас, Ўз раҳмати ва фазли ила жаннатга киритишини умид қиламиз.
Улар Аллоҳнинг иқобидан қутулганлар, деб хотиржам бўлмаймиз. Улар аҳли жаннатдирлар, деб кескин айтмаймиз. Фалончи аҳли жаннатдандир, деб гувоҳлик ҳам бермаймиз. Фақат Аллоҳ таоло ва Унинг Расули башорат берган бўлса, гувоҳлик берамиз.
Мўминлардан ёмонлик қилганлари учун истиғфор айтамиз. Уларга мағфират тилаб дуо қиламиз. Уларга Аллоҳнинг азоби бўлишидан қўрқамиз. Уларга «Сиз дўзах аҳлисиз», деб айтмаймиз. Уларни Аллоҳ таолонинг раҳматидан ноумид қилмаймиз.
Далиллар:
ﯥﯦﯧﯨﯩﯪﯫﯬﯭﯮﯯ ﯰ ﯱﯲ ﯳ ﯴ ﯵ ﯶ ﯷ ﯸ
1. «Ана ўша дуо қилаётганлари Роббларига васила ахтарурлар, қайсилари яқинроқ эканини (билмоқчи бўлиб). Ҳамда, У Зотнинг раҳматини умид қилурлар. Азобидан қўрқурлар. Албатта, Роббинг азоби ҳазир бўлишга лойиқдир» (Исро сураси, 57-оят).
ﭧﭨ ﭩ ﭪ ﭫﭬ ﭭ
2. «Бас, агар мўмин бўлсангиз, улардан қўрқманглар, Мендан қўрқинглар» (Оли Имрон сураси, 175-оят).
ﮏ ﮐ ﮑ
3. «Мендангина тақво қилинг» (Бақара сураси, 41-оят).
ﭧﭨ ﭩ
4. «Улардан қўрқманглар, Мендан қўрқинглар» (Оли Имрон сураси, 175-оят).
ﮯ ﮰﮱﯓ ﯔ ﯕﯖﯗﯘﯙ ﯚﯛ ﯜﯝ ﯞ ﯟﯠ ﯡ
5. «Албатта, иймон келтирган, жиҳод қилган ва Аллоҳнинг йўлида ҳижрат қилганлар, ана ўшалар, Аллоҳнинг раҳматидан умидвор бўладилар. Аллоҳ мағфиратли, раҳмли Зотдир» (Бақара сураси, 218-оят).
6. Аллоҳ таолонинг «Ўзларига берилган нарсадан қалблари титраган ҳолда берурлар», деган оятининг тафсирида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг айтган сўзлари: «Лекин одам рўза тутади, намоз ўқийди, садақа қилади ва ундан қабул қилинмай қолишидан қўрқади» (Термизий ва Аҳмад ривоят қилишган).
Тааммул қилиб кўринг-чи, иймонлари бўла туриб, мазкур тоатларни қила туриб, умидворликлари қандай бўлмоқда? Умидворлик Аллоҳ таолонинг ҳикмати тақозо қилган сабаблар келтирилгандан кейингина бўлади. Агар бир одамнинг ери бўлса-ю, ундан ҳосил олиш ниятида бўлса, аммо ерни ҳайдамай, уруғ сепмай, худди ерни ҳайдаб, ишлов бериб, уруғ сепиб, парвариш қилган одам оладиган ҳосилни олмоқчи бўлса, одамлар уни энг аҳмоқ кимса ҳисоблайдилар.
“Ақоид илми ва унга боғлиқ масалалар” китобидан