1446 йил 2 жумадул аввал | 2024 йил 03 ноябрь, якшанба
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Жамият

Инсон «деди-деди», бекорчи нарсалар учун яратилмаган

09:00 / 15.12.2021 1947 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Инсоннинг умри ва вақти Қиёмат куни биринчи бўлиб сўраладиган ва ҳисоб-китоб қилинадиган нарсадир. Умр ва вақт инсонга бекорга бериб қўйилмаган, балки улардан яхшилик ва гўзал амалларда фойдаланиш учун берилган. Аллоҳ таоло айтади: «Инсон беҳуда тарк қилинишнинг ҳисобини қилурми?» (Қиёмат сураси, 36-оят).

Инсон ҳаётининг ҳар бир лаҳзаси яхшилик ёки ёмонлик билан синалади ва имтиҳон қилинади. Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: «Албатта, Биз инсонни аралаш нутфадан яратдик. Синаш учун, бас, уни эшитадиган, кўрадиган қилдик» (Инсон сураси, 2-оят).

Инсон вақтини «деди-деди» билан зое қилиши учун яратилмаган.

Толиби илмга вақтини бошқаришда ва ундан унумли фойдаланишда энг катта ёрдам берадиган нарса — одамлардан узоқда бўлиш, улар билан учрашувларни озайтириш, дўстлар ва қариндошлар билан кўп машғул бўладиган алоқаларни камайтиришдир.

Толиби илм у билан масалалар борасида суҳбат қиладиган ва тортишадиган (яъни, фойдали баҳс қиладиган), илмга бўлган ҳимматини оширадиган ва илм йўлида унга ёрдам берадиган (ўзига ўхшаган) толиби илм билан ҳамсуҳбат бўлади.

Имом Зарнужий роҳимаҳуллоҳ айтадилар: «Толиби илм тоқати миқдорича дунёвий алоқаларни озайтириши лозимдир. Шунинг учун ҳам (уламолар) ғурбатда (одамлардан узоқда) бўлишни ихтиёр қилишган». («Таълимул мутаъаллим» асари, 85-бет).

Аллома Абдулфаттоҳ Абу Ғудда роҳимаҳуллоҳ айтади: «Замонни ғанимат билишга имкони борича ёлғиз ва якка қолиш, саломлашиш билан чекланиш (яъни, салом-аликдан сўнг узундан-узун суҳбат қурмаслик), кўришадиган кишиси билан муҳим масала билан чегараланиш ва ейишни озайтириш ёрдам беради. Чунки, кўп ейиш узун уйқуга ва тунни бекор ўтишига сабаб бўлади. Ким салафи солиҳлар ҳаётига қараса ва натижасига ишонса, зикр қилганларим у учун равшан бўлади». («Қийматуз замон» асари, 60-бет).

Шоирлардан бири айтади: «Одамлар билан учрашиш «деди-деди» каби бекорчи нарсалардан айро бирор фойда келтирмайди. Одамлар билан учрашувларни фақат илм олиш ва ҳолатни тўғрилиш учун чегаралаш лозим».

Аллома Жавҳарий роҳимаҳуллоҳ айтадилар: «Агар одамлардан беҳожат бўлганимда ўртадаги арқонни умидсизлик билан кесган бўлар эдим. Азизлик одамлардан узоқда бўлишда бўлса ҳам одамларнинг одамларга эҳтиёжи бор». Яъни, жамиятда одамларнинг одамларга эҳтиёжи тушиши муқаррар. Азизликка эришишни истаган киши муҳим масалалардагина одамларга мурожаат қилиши, унга мурожаат қилишганда жавоб қайтариши ва бекорчи нарсалардан узоқда бўлиши зарур ҳисобланади.

Шайх Салоҳ Абулҳож ҳафизаҳуллоҳнинг 

Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан.

Абдуссами Хайруллоҳ таржимаси

Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
350. Абу Ҳурайрадан ривоят қилинади.Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам .Бир одам қишлоқдаги биродарини зиёрат қилди. Аллоҳ унинг йўлига бир фариштани юборди. У.Қаерга давоми...

5094 14:00 / 15.05.2021
Малайзия ndash Осиё жанубишарқида жойлашган давлат бўлиб, унинг ҳудуди Малай яриморолининг бир қисми, Калимантан ороли ҳамда шу минтақадаги ўнлаб майда оролчаларни давоми...

946 15:49 / 26.10.2023
Ҳикоя қилинишича, бир подшоҳ туш кўрибди. Унинг тушида барча тишлари олдида тўкилиб кетган эмиш. У томоша қилиб ўтирган эмиш. Подшоҳ таъбирчиларнинг биридан давоми...

2420 17:01 / 09.03.2022
244. 294. Абу Заррдан ривоят қилинади.Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам .Ҳар тонгда ҳар бирингиздан ҳар бир бўғим учун садақа лозимдир. Кўринганга салом бериши ҳам давоми...

4833 23:17 / 24.04.2017
Аудиолар

133245 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

53592 14:35 / 11.08.2021