1446 йил 3 жумадул аввал | 2024 йил 05 ноябрь, сешанба
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Тарих

Эҳсон тошлари

16:21 / 23.01.2018 5592 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Усмонли империяси ҳудудида йўлларда шундай тошлар бор эдики, улардаги ғовакка қўл суққан инсон истаган миқдорда пул олиши ёки садақа қолдириши мумкин бўлган. Ким пул оляпти-ю, ким садақа қиляпти – ҳеч ким билмасди.

Усмонли империясида «Эҳсон тоши» хайрия тизими жуда яхши ишлаб чиқилган эди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Ўнг қўлинг берганни чапи билмасин» деган насиҳатларига амал қилган ҳолда хайрия қилмоқчи бўлганлар пулларини олиб келиб йўл четидаги шу тошлар ичига кўрсатмай қўйиб кетишлари мумкин эди. Ёрдамга муҳтож бечоралар эса атрофдагилардан уялмай бемалол у ердан ўз эҳтиёжлари учун пул олардилар. На берувчи ва на олувчи бир-бирини билмасди. Ахир, инсон тош ичига олиш учунми ё солиш учун қўл тиққанини билиб бўлмасди-да. Одамларда тақво ва масъулият шу даражада кучли эдики, ҳеч ким бу тошлар ичидаги маблағни суистеъмол қилмасди.

Француз сайёҳларидан бири XVII асрда Истанбул ҳақида ёзаркан, бундай тошлар ичида пуллар ҳафталаб ётса ҳам, биров тегмаслигини айтган.

Усмонли империясида вақфлар кенг йўлга қўйилган, одамлар хайрия ишларида фаол иштирок этган бўлишига қарамай, бундай тошлар ҳам йўл четларига қўйиб чиқилган. Одамлар муҳтожларга ва қийинчиликка тушиб қолганларга ёрдам бериш учун жамғармалар очишда бир-бирлари билан пойга ўйнардилар гўё.

Туркиянинг қадамий масжидларида ҳамон шундай эҳсон тошлари сақланиб қолган. Афсуски, улар нима учун қўйилганини энди ҳамма ҳам билавермайди.

Муаллиф
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Биринчи. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло у зотни араблар ичидан танлаб олди. Зотан, араб уммати ўртача уммат эди. Аллоҳ таоло у зотни Қурайш орасидан сайлади. Зотан, Қурайш давоми...

2308 11:05 / 29.08.2019
IXбоб Фақиҳ Абу Лайс Самарқандий раҳимаҳуллоҳ айтадилар Баъзи инсонлар мавъиза учун йиғилиш ўтиришни ёмон кўришди. Баъзилар, агар бу билан Аллоҳ таолонинг давоми...

1701 15:02 / 08.09.2020
Қуръони карим тарихда ўтган бир неча қавмлар ҳақида хабар беради quotУларга ўзларидан илгари ўтган кишилар бўлмиш Нуҳ, Од, Самуд қавмларининг ва Иброҳим қавмининг, давоми...

9499 05:00 / 06.01.2017
Имом, аллома, фақиҳ, усули фиқҳ илмининг олими, луғат билимдони, Хуросон аҳлининг пешвоси Абу Бакр Муҳаммад ибн Али ибн Исмоил Шоший Шофеъий. .Қаффоли Кабир, номи давоми...

3145 18:45 / 24.01.2019
Аудиолар

133463 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

53809 14:35 / 11.08.2021