1446 йил 3 жумадул аввал | 2024 йил 05 ноябрь, сешанба
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Янгиликлар

Саратон касалини даволаш усулини топган илк олим

15:52 / 20 февраль 2755 pdf Ўқиш режими + -

Инсоният тараққиёти ва илмга ҳисса қўшган мусулмон уламоларидан бири биология, фармакология ва ўсимликшунослик соҳасида улкан янгиликларни амалга оширган олим Ибн Байтардир. 


Унинг тўлиқ исми Абу Муҳаммад Зиёуддин Абдуллоҳ ибн Аҳмад Малиқий (милодий 1197-1248 / ҳижрий 593-646 йилларда яшаган).


Ибн Байтар Испаниянинг Малага шаҳрида туғилган. У Севилияда тиббиётни ўрганган ва ўсимликларни йиғиш, тадқиқ қилиш ва уларнинг даражаларга ажратиш билан шуғулланган Андалуслик ботаник олим Абул Аббос Наботийда таҳсил олган. Олимнинг “ал-Жамиъу ли муфрадотил ағзияти вал адвия”  асари алифбо тартибида ёзилган қомусий асари доривор ўсимликлар ҳақидаги ноёб китоблардан саналади. 


Шимолий Африка, Греция, Марокаш, Миср, Туркия каби бошқа мамлакатларда илмий сафарда бўлган ва кўплаб табиб, доришунос, ўсимликшунос олимлар билан учрашган. Ибн Байтар ушбу китобида 1400дан ортиқ доривор ўсимликларни ва уларнинг саломатликка фойдасини баён қилган. Шунингдек, соғликка фойдали егуликлар ҳақида ҳам ёзган. Ушбу асар 3 тилга: лотин, немис ва француз тилларига ўгирилган.  


Олим ўзининг “Китабул муғний” ёки “Муфрадот ибн Байтар” деб номланувчи асарида ҳам алоҳида ўсимликлар, улар асосида касал аъзоларни даволаш ҳақида баён қилади. Китоб икки мужалладдан иборат.


Ибн Байтар фотохимиятерапияда биринчилардан ҳисобланади. У палма уруғларини олиб, асал билан аралаштирган ва уни витилиго деб номланувчи тери касаллигини даволашда малҳам сифатида ишлатган. 


Шу билан бирга олим саратон касалини даволаш усулини топган илк олимлардан бири ҳисобланади. У момақаймоқ ўсимлигининг хусусиятларини кашф қилиши ортидан саратон ўсимталарининг ривожланишига қарши курашувчи антиоксидант хусусиятлари борлигини исбот қилган.


Олим 50 ёшида Дамашқда, ўсимликлар устида тажрибалар ўтказаётган вақтда заҳар сачраб вафот этган.

 

Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
2022 йил, 6 июнь куни эрта тонгда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари бошчиликларидаги делегация халқаро конференцияда давоми...

1392 12:30 / 06.06.2022
АҚШ Президенти Дональд Трампнинг қизи ва айни пайтда маслаҳатчиси Иванка Трамп Конгресснинг Вакиллар палатасига сайланган биринчи рўмолли муслима Илҳан Умарни давоми...

3140 10:30 / 21.11.2018
Маълумки, фазилатли шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳимаҳуллоҳ қаламларига мансуб барча китоблар навбати билан рус, инглиз ва қорақалпоқ тилларига таржима давоми...

1691 16:40 / 12.10.2019
Исломободлик 58 яшар ўт ўчирувчи Айюп нафақат ёнғин, балки саводсизликка ҳам қарши курашмоқда. У ҳар куни 30 йил давомида уйи олдидаги боғда камбағал болаларга давоми...

2218 14:40 / 15.10.2018
Видеолар
Аудиолар

133475 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

53817 14:35 / 11.08.2021