1445 йил 27 зулҳижжа | 2024 йил 03 июль, чоршанба
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Уламолар

Мулла Ёсинхон тўра

14:18 / 11.02.2022 2978 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Наманган шаҳри, Сардоба даҳаси, ҳозирги Тўрақўрғон кўчасида туғилиб, катта бўлган Яҳёхон тўра ибн Файзихон тўра 19 аср ўрталарида маълум сабабларга кўра, она юртини тарк этиб, оиласи билан Мадинаи Мунавварага кўчиб кетади. Шу орада Мадинада ўғли Ҳамидхон тўра (1884-1947)нинг аёли ўғил фарзанд кўради. Гўдакка Ёсинхон деб исм қўйишади. Мадинаи Мунавварада ўша даврда янги туғилган насабли чақалоқни Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаламнинг ҳужраи саодатларига олиб кириш анъанаси бор эди. Ушбу анъанага мувофиқ, ҳужраи саодатга Ёсинхон тўрани ҳам олиб кирилади.

Ёсинхон маҳдум Ҳамидхон тўра ўғли 1897 йил зиёли оилада дунёга келди. Унинг насаби Зокирхожа эшон шайхулислом ан-Намангоний ал-Аббосий, ал-Ҳошимийга етиб боради. Ёсинхон тўранинг отаси Ҳамидхон тўра, бобоси Яҳёхон тўра ва катта бобоси Файзихон тўралар ўз даврининг кўзга кўринган илм аҳлларидан бўлишган. Ҳамидхон тўра маълум муддат Макка ва Мадина шаҳарларида яшаб фаолият юритади. Кейинчалик, оила аъзолари билан она юрти Наманганга қайтиб келади.

Ёсинхон тўра илк сабоқни отаси Ҳамидхон тўрадан олади. Ота-онаси фарзанди Ёсинхонни ҳофизи Қуръон бўлишини хоҳлаб, Сардоба даҳасидаги «Маржома» қорихонасига ўқишга беради. Ёсинхон тўра ўша даврнинг машҳур мударриси ва ҳофизи Қуръони Абдулғофур қори домла қўлларида сабоқ олиб, 9 ёшида ҳофизи Қуръон бўлиб етишади ва масжид хонақоҳида хатмга ўта бошлайди. Кейинчалик эса бобоси Яҳёхон тўра ва амакиси Собитхон тўралардан фиқҳ, ақоид, тафсир ва ҳадис каби илмларини ўрганиб, илми таҳсилни давом эттиради.

Ёсинжон тўра «Янги ривожия» атлас фабрикасида узоқ йиллар ишлаб, нафақага чиқади.

Ўғиллари Мубашширхон ака падари бузрукворларини эслаб шундай дейдилар: «Отам раҳматлик фабрикада ишлаб юрган пайтларида ҳам ҳар куни Қуръондан тўрт ёки беш пора такрор қилиб мутолаа қилардилар. Рамазон ойида бирон-бир хонадонда хатми Қуръон қилсалар, камида беш кунлик, кўпи билан етти кунлик хатми Қуръон қилиб берардилар. Айтишларига қараганда, қайнукалари Зоҳиджон қори домла билан Акрамжон ака Боқиевнинг хонадонларида узоқ йиллар хатмона қилиб, имомликка ўтиб берган эканлар».

Мустабид тузум даврида диний илм бериш ўта қийин бўлган пайтларда ҳам Ёсинхон тўра зиё тарқатишдан тўхтамади. Ҳафтада икки кун қариндош-уруғлари ҳамда маҳалласидаги қўни-қўшнилари, ёру-биродарларига Қуръондан таълим берар ёки дарс ўргатган экан.

Ёсинхон тўра 1982 йили, октябрь ойида, 85 ёшида оламдан ўтди. У шаҳарнинг катта қабристони «Мангулик» мозорига дафн этилди.

Ҳозирги кунда Ёсинхон қори домланинг фарзандларидан Умархон қори ва  ҳдомланинг набира ва абиралари ҳофизи Қуръонлар бўлиб, халқ хизматида бўлиб келмоқдалар.

У зотнинг оиласи ва фарзандлари ҳақида маълумот бериб ўтмоқчимиз. Ёсинхон тўра Фотимахон ойим (1921-1997) Абдулғофур қори қизлари билан турмуш қурганлар. Уларни 6 та ўғил ва 2 та қиз фарзандлари бор.

Фарзандлари Абдурашидхон (1941-1987), Мубашширхон (1944), Сафохон (1946-2021), Собитхон (1949-1996), Маҳмудхон (1955-2013) ва Умархон (1964)лар[1].

  

Акрам Шарипов, мустақил тадқиқотчи. 

Тошкент вилояти, Чиноз тумани, Олмазор қўрғони. 

 

[1] Ушбу маълумотлар Ёсинхон тўра авлодларининг шахсий архивидан олинди.

 

 

 

Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Исмоил ибн Абдуллоҳ ал Хузоий менга мана бу ривоятни айтиб берди.Басра аҳлидан, Муҳолаба уруғидан бўлган бир киши Бармакийлар даврида баъзи юмушлар билан давоми...

3201 17:02 / 24.12.2022
Шайх доктор Муҳаммад Холид Хорса Тароблусдаги Ислом даъвати университетини тамомлаган.У 1998 йилда Умму Дармон университетида қиёсий фиқҳ бўйича диссертация давоми...

2485 23:00 / 27.05.2022
Зиёратrdquo рукнидаги туркум суҳбатларнинг навбатдаги сонида 1943 йили Ўрта Осиё ва Қозоғистон мусулмонлари диний назорати масъул котиби ва Ўзбекистон қозиси давоми...

8837 15:52 / 04.04.2018
учинчи мақолаСуфён ибн Уяйнадан Муҳаммад ибн Маймун Маккий ривоят қилганлар .Иброҳим ибн Адҳамга Уйлансангиз бўлмайдимиrdquo ndash дейилганда, у киши Нафсим зўрлик давоми...

1397 18:00 / 01.03.2021
Аудиолар

123890 11:58 / 10.10.2018
Фотолар

7180 09:50 / 18.04.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

45062 14:35 / 11.08.2021