1446 йил 21 Рамазон | 2025 йил 21 март, жума
Минтақа:
Тошкент
ЎЗ UZ RU EN
Силаи раҳм

88-боб. Ёмон гумондан хавфсираб, ходимга берилган нарсага муҳр қўйиш

11:00 / 01.06.2020 2080 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Бунда ходим тарафидан хиёнат ёки бирор нуқсон содир бўлишидан хавфсираб, унга берилган матоҳларга, мисол учун, қоп, ҳамён каби нарсаларга муҳр қўйилади. Мисол учун, ходимга ҳамёндаги пулни маълум шахсга олиб бориш топширилади. Мабодо пул кам чиқса, ходим ўғирлаб олди, деган ёмон гумонга бормаслик учун ҳамён муҳрлаб қўйилади.

Абул Олиядан ривоят қилинади:

«Ходимга берилган нарсага муҳр қўйишга, тортиб ёки санаб қўйишга буюрилар эдик. Улар бадхулқликка одатланиб қолмасликлари ёки бирортамиз ёмон гумонга бормаслигимиз учун шундай қилинарди».

Шарҳ: Ҳар бир одам ўз ходимига омонатдор иш топширганида хиёнатнинг олдини олиш учун бирор белги қўйиб қўйишга амр қилинган экан. Ходимга топширилаётган нарсага муҳр қўйиш мумкин бўлса, унга муҳр қўйилар экан. Агар саналадиган нарса бўлса, санаб, тортиладиган нарса бўлса, тортиб қўйилар экан.

Бунинг маъноси шуки, беодоблик қилса, ёмонлик қилса, бу фалончининг ходими, деб айб дарров эгасига етади. Бинобарин, қулдорлар таъна-дашномга қолишни истамасалар, ходимларини баодоб қилиб тарбиялашга, уларнинг беозор, ҳусни хулқли бўлишига жавобгардирлар.

Шунинг учун ходими бор ҳар бир инсон уларнинг одоб-ахлоқли, инсоний фазилатларга эга бўлиши учун масъулдир. Хожа ўз ходимининг қилмишидан тонмаслиги учун ана шундай махсус белги қўйиш усули жорий қилинган экан.

«Одоблар хазинаси» китобидан

Муаллиф
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф
Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Аслида .мавло, деган сўзнинг таржимаси .хўжайин,, .валий, деган маънога яқиндир. Яъни хўжайин қулини эркалаб, унинг қадрини кўтариб, .хўжайиним,, деб чақиради. давоми...

2924 17:10 / 02.05.2019
86. Бародан ривоят қилинади.Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни кўрдим, Ҳасан розияллоҳу анҳуни елкаларига кўтариб олиб .Аллоҳим Мен буни яхши кўраман, Сен ҳам яхши давоми...

3336 17:20 / 18.06.2019
92. Валид ибн Нумайр ибн Авсдан ривоят қилинади.У отасининг .Улар .Солиҳлик Аллоҳдан, одоб эса оталардан,, дейишар эди,, деганини эшитган экан,.Шарҳ Бу ривоятдан давоми...

2191 15:00 / 18.07.2019
Абу Ҳурайрадан ривоят қилинади.Бир аёл Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига бир гўдакни кўтариб келиб.Бунинг ҳаққига дуо қилинг, мен ундан олдин давоми...

2151 18:30 / 18.03.2020