Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Исломий ойлар ҳижрий-қамарий бўлиб, улар қуйидагилар:
1. Муҳаррам;
2. Сафар;
3. Рабиул аввал;
4. Рабиус соний (ёки Рабиъул охир);
5. Жумодул аввал;
6. Жумодус соний (ёки Жумодул охира);
7. Ражаб;
8. Шаъбон;
9. Рамазон;
10. Шаввол;
11. Зулқаъда;
12. Зулҳижжа.
1. Муҳаррам ойи (луғатда «ҳаром қилинган») – жоҳилият даврида ва Исломнинг аввалида уруш ҳаром қилинган 4 ойдан бири.
2. Сафар ойи (луғатда «сарғайиб қолиш») – араб қабилалари уруш қилиш учун чиқиб кетишарди, ерлари эса сап-сариқ кимсасиз бўлиб қоларди.
3. Рабиул аввал ойи (луғатда «аввалги баҳор») – бу ойнинг номланиши баҳорга тўғри келган.
4. Рабиус соний ойи (луғатда «иккинчи баҳор») – маъносида. Бунинг номи аввалгисига эргаштириб қўйилган.
5. Жумодул аввал ойи (луғатда «аввалги музлаш») – бу ойнинг номланиши қишга тўғри келгани учун шундай аталган.
6. Жумодус соний ойи (луғатда «иккинчи музлаш») – юқоридагига эргаштирилиб ном берилган.
7. Ражаб ойи (луғатда «ўқни ёйдан олиш», «тўхтаб туриш» маъносида) – бу ой ҳам уруш ҳаром қилинган ойлардан бири эди.
8. Шаъбон ойи (луғатда «икки тоғни бўлиб турувчи дара», «тарқалиш») – Ражаб ва Рамазонни бўлиб тургани учун шундай аталган ёки қабилалар Ражаб ойида урушдан тўхтаб қолгандан кейин яна тарқаб кетишар эди.
9. Рамазон ойи (луғатда «қаттиқ қизиш») – бу ойнинг номланиши йилнинг энг иссиқ пайтларига тўғри келган.
10. Шаввол ойи (луғатда «думнинг кўтарилиши») – номланиши туялар ориқлаб, сутлари қуриб, думлари кўтарилиб қоладиган вақтга тўғри келган.
11. Зулқаъда ойи (луғатда «ўтирувчи») – бу ой уруш ҳаром қилинган ойларнинг биринчиси, одамлар урушдан ўтириб қолгани учун шундай номланган.
12. Зулҳижжа ойи (луғатда «ҳаж эгаси») – қадимдан одамлар мана шу ойда ҳаж қилиш учун чиқишган. Бу ҳам уруш ҳаром қилинган ойлардан.
Ҳижрий-қамарий йил милодий йилдан 11 кун камлиги ва ҳар йили 11 кун эрта келганлиги сабабли, ойлар йилнинг турли фаслларида айланиб келади.
Интернет манбалари асосида
Хуршид Маъруф тайёрлади
Ушбу мақола Ўзбекистон Республикаси Дин ишлари бўйича қўмитасининг 2025 йил 4 мартдаги 03-07/1462-сонли рухсати асосида тақдим қилинди.