1446 йил 13 ражаб | 2025 йил 13 январь, душанба
Минтақа:
Тошкент
ЎЗ UZ RU EN
Намоз

Намоз қалб ғафлатидан озод қилади

09:00 / 04.12.2021 1456 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Хотиржамлик Аллоҳни зикр қилиш билан пайдо бўлади. Аллоҳ таоло: «Огоҳ бўлингизким, Аллоҳни зикр қилиш билан қалблар ором олур» (Раъд сураси, 28-оят)деб марҳамат қилган.

Нафс талпинсада, қалб дунёвий нарсалардан ором олмайди. Оятнинг маъноси шуки, диққат қилинг, Аллоҳни зикр қилиш билан қалб таскин топади. Қалб хотиржамлиги ундан шак-шубҳанинг кетиши ва аниқ илмнинг қарор топиши билан пайдо бўлади. Агар бир киши: «Аллоҳ таоло мўминларни «Аллоҳ зикр қилинса, қалблари титрагувчи» (Анфол сураси, 2-оят), деб сифатламаганмиди? Қандай қилиб, хотиржамлик ва титрашлик бир ҳолатда юз беради?», деб савол берса, унга жавоб айтиладики: «Титрашлик азоб ва жазони эслаганида ва хотиржамлик эса, ваъда ва савобни эслаганида бўлади. Гўёки, мўмин Аллоҳнинг адолатини ва ҳисоб-китобининг оғирлигини эслаганида, қалби титрайди ва шунингдек, Аллоҳнинг фазлини ва марҳаматини эслаганида, қалби хотиржам бўлади».

Аллоҳ таолонинг «Улар иймон келтирган ва қалблари Аллоҳни зикр қилиш билан ором оладиган зотлардир» (Раъд сураси, 28-оят) сўзининг маъноси - Аллоҳни зикр қилиш билан қалблари таскин топадиган ва бошқа бир тафсирда: Аллоҳнинг зикрига улфат бўладиган зотлар, деб келади. Таскин топиш аниқ илм ва ишонч билан бўлади. Изтироб эса, шак туфайли вужудга келади. Аллоҳ таоло мушрикларнинг ҳолатини сифатлаб айтади: «Қачонки Аллоҳнинг ёлғиз Ўзи зикр қилинса, охиратга иймон келтирмайдиганларнинг қалблари сиқилиб кетар эди» (Зумар сураси, 45-оят), яъни қалблари изтиробга тушар эди. Мўминлар борасида эса: «Улар иймон келтирган ва қалблари Аллоҳни зикр қилиш билан ором оладиган зотлардир» (Раъд сураси, 28-оят), деб айтади. («Тафсири Самъоний» китобида келган 3/92).

Барча зикрлар, Қуръон қироати, хушуъ ва ихлосни ўз ичига олган намоздан ҳам улуғроқ зикр борми?! Исломда намоз - мусулмон киши сояланиши учун унинг кенг соясидан бошпана тилаб келадиган ва ундан ўзининг барча муаммоларига ечим ва ҳаёт ташвишларидан нажот топадиган руҳий воҳадир.

Дарҳақиқат, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам намозга кўзнинг қувончи, деб таъриф берганлар.

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Дунёда менга аёллар ва хушбўйлик яхши кўрсатилди ва кўзимнинг қувончи намозда қилинди».

(«Сунани Насоий Кубро» 8/149 ва «Сунани Насоий» 7/61 китобларида келган). 

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам намозни нафсга роҳат берувчи, деб сифатлаганлар. «Эй Билол, намоз билан бизни роҳатлантир».

(«Сунани Абу Довуд» 4/296 ва «Муснади Аҳмад» 28/178 китобларида келган).

Яъни, намозга бизни руҳлантиргин ва у билан руҳланиш ва роҳат олишимизга сабабчи бўлгин! Арабларда «Фалон нарса билан роҳатлантир», дейилса бизнинг нафсимизга ором олиб киришга сабабчи бўл, деган маъно тушунилади. «Фалон нарсадан роҳатлантир», дейилса, биздан уни енгиллатир, уни биздан соқит қил, деган маъно касб этади. Диққат қилинг, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кўз қувончи бўлган «...намоз билан бизни роҳатлантир», деб айтмоқдалар! («Қутул қулуб» китобида келган 86-бет).

Шунингдек, намоз қалбдаги бўшлиқни ҳам тўлдиради. Ҳеч бир шак-шубҳа йўқки, намоз - аксар устоз ва мураббийлар шикоят қиладиган ёш йигит ва қизлар ўртасида содир бўлаётган ишқий муносабатларга амалий ва услубий ечим бўлади. («Сиррун нажоҳ» китобида келган 7-бет).

Шунингдек, намоз – қалбнинг Аллоҳга бўлган муҳаббатига, Унга боғланишига ва бу билан ором топишига, қалбда хавфни ва ҳаромдан ман қиладиган қўрқувни пайдо бўлишига сезадиган эҳтиёжини қоплайди. Намоз мусулмон кишини катта дард бўлмиш қалб ғафлатидан озод қилади.

Имом Ғаззолий роҳимаҳуллоҳ «Айюҳал валад» китобларида (46-бет) айтадилар: «Бахтсизликнинг аломати: қайтарилган нарсалардан бўш қўйилиб, тийилмаган тил ва ғафлат билан тўлиб-тошган қалбдир».

Шайх Салоҳ Абулҳож ҳафизаҳуллоҳнинг «Қалбни суғорган ҳикмат зилоли» китобидан.

Абдуссами Хайруллоҳ таржимаси

Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
3дарс.3Матн Кейин такбир айтар эдилар.3Матннинг далиллар۱ . ,1. Алий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам давоми...

4070 05:00 / 09.01.2017
17Матн Агар қиёмга турсалар такбир айтардилар ва сажда қилардилар. Бунда қўлларини кўтармас эдилар.17Матннинг далиллари۱ quot quot1. Жобир ибн Самура давоми...

3662 05:00 / 09.01.2017
Дунёда ихлос, хушуъ ва хузуъ билан қилинадиган ибодат инсонни иймонсизлик, гуноҳдан сақлайди ва уни азиз қилади. Аллоҳ таоло Қуръонда шундай марҳамат қилади давоми...

27768 16:09 / 07.07.2020
.Бир дўстимнинг зиёратига борган эдим. У солиҳ, мураббий шайхлардан эди. Мажлисимизда унинг ўғлининг икки ажойиб, гўзал дўстлари ҳам бор эди. Шомга азон айтилди. давоми...

5778 09:00 / 02.01.2022