1445 йил 18 Рамазон | 2024 йил 28 март, пайшанба
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Мақолалар

Фирдавсий нега тушкунликка тушган?

15:09 / 18.09.2020 1956 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

СаволАтоқли форс шоири Фирдавсий ўзининг шоҳ асари «Шоҳнома» учун тақдирланмаган, жамиятда қадр топмай, умри охирида надоматлар ичра яшаган деб ўқиб қолдим. Бунга нима сабаб бўлган?

Жавоб:

Абулқосим Фирдавсий машҳур «Шоҳнома» асарини ғазнавийлар ҳукмдори Маҳмуд Ғазнавийга ҳадя қилди, ваҳоланки, шоир асарни Султон тахтга ўтиришидан анча олдин ёзиб тугатган эди. Аммо диний доиралар таъсирида бўлган ва ўзини художўйликнинг ҳимоячиси санаган Султон шоирнинг умидларини оқламади (яъни асарни қабул қилмади). Бундан қаттиқ ғазабланган Фирдавсий ёт ҳукмдорлардан паноҳ излашга тушди, аммо сосоний анъаналарнинг тарафдорлари бўлган буидлардан ҳам марҳамат кўрмади. Турмушнинг қаттиқ сабоқлари таъсирида у Буид князларидан бирининг саройида Қуръони Каримдаги Юсуф алайҳиссалом ва Зулайҳонинг унга бўлган ишқий қиссасини шеърга солади. Шеърий муқаддимада кексайиб қолган шоир ўзининг олдинги барча асарларидан воз кечганини ёзади ва мажусий қаҳрамонлар ҳамда уларнинг тўқима жасоратларини мадҳ этишга, «бир ҳовуч кулга» ҳам арзимайдиган ҳикоялар тўқишга сарфланган йиллар учун ўзини айблайди. Чарчаган ва ҳафсаласи пир бўлган шоир она шаҳри Тусга қайтади, аммо бу ерда дунёвий ҳукмдорлар уни аллақачон унутиб юборишган экан. Диний ҳукмдорлар ҳам ўзларининг душманларини кечиришмади: у вафот этганида мусулмонлар қабристонига дафн этилишига ижозат беришмади.

 

Манба: В.В.Бартольд. «Сочинения»

Москва, 1966 г. том 6.

«Ҳилол» журнали 5(14) сонидан олинди

Мавзуга оид мақолалар
...Аллоҳ таоло яратган бандалари ичида энг афзали, Пайғамбарларнинг охиргиси ва мукаммали бўлмиш Муҳаммад алайҳиссаломнинг муборак ҳаётлари барча инсоният учун давоми...

2923 14:23 / 15.03.2017
Савдода ҳаром қилинган ишлардан бири шариатда ҳаром қилинган нарсаларнинг савдосидир.Ислом шариатида қиймати йўқ ёки ҳаром дейилган нарсаларнинг савдоси билан давоми...

2358 11:03 / 20.11.2018
Исҳоқ ибн Халаф айтади .Амр ибн Қайс Мулоий бозордагиларга қараб йиғлар ва шундай дер эди .Улар қандай ғофил кимсалара Ўзлари учун нима ҳозирлаб қўйилганидан давоми...

1561 08:00 / 16.11.2019
Аббод ибн Аббод Маҳлабийдан ривоят қилинади .Басра подшоҳларидан бири аввалига ибодат қилиб юриб, кейин дунё ва салтанатга машғул бўлиб кетди. У бир қаср қурдириб, давоми...

2726 08:00 / 24.09.2020
Аудиолар

118726 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

40693 14:35 / 11.08.2021