Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом ибн Жарир Тобарий муфассирлар, муҳаддислар ва муаррихларнинг шайхи ва улуғ мужтаҳид имомдир. Бу зот вақтдан унумли фойдаланишда ҳамда таълим олиш, таълим бериш, ёзиш ва таълиф этиш билан ўтказишда энг улкан намуналардан биридир. Бу зотнинг таълиф этган асарлари мукаммал ва ишончли бўлишдан ташқари ҳайратланарли даражада кўп бўлган.
Аллома Ёқут Ҳамавий «Мўъжамул удаба» китобида имом ибн Жарир Тобарий ёзиб қолдирган асарлар рўйхатини баён қилган. Рўйхатнинг ўзи 56 саҳифага етган. Ушбу улуғ имомнинг таржимаи ҳоли тўғрисида қуйидаги маълумотларни Ҳофиз Хотиб Бағдодийнинг «Тариху Бағдод» китобидан йиғиб олдим. Бу икки китобдаги сўзлар бир-биридан деярли фарқ қилмайди.
Али ибн Убайдуллоҳ Луғавий Симсимий, Қози Абу Умар Убайдуллоҳ ибн Аҳмад Симсар ва Абул Қосим ибн Ақийл Варроқлардан қуйидагиларни ривоят қилган: «Абу Жаъфар Тобарий дўстларига: «Қуръон тафсирини хоҳлайсизларми, деганида, улар: «Ҳажми қанча бўлади?» дейишган. У: «Ўттиз минг варақ», деганлар. Улар: «Бундай тафсирни охиригача ўқиб чиқишга умр етмайди», дейишган. У тафсирни қисқартириб, уч минг вараққа келтирган ва уни ҳижрий 283 йилдан 290 йилгача – етти йил давомида имло қилиб берган.
«Уламолар наздида вақтнинг қадри» китобидан