Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Имом Ҳамза аз-Зайёт ал-Кўфий қироати.
1) Ундан Халафнинг ривояти:
«Бизга уни Муҳаммад ибн Аҳмад хабар берган. У айтганки:
«Бизга Ибн Мужоҳид хабар берган. У айтганки:
«Бизга Идрис ибн Абдулкарим хабар берган. У Халафдан, у Сулаймдан, у Ҳамзадан нақл қилган».
(Абу Амр ад-Доний) айтади:
«Мен ушбу қироат билан Қуръоннинг ҳаммасини шайхимиз Абулҳасанга ўқиб берганман. У айтганки:
«Мен бу қироат билан Басрада Муқрий Муҳаммад ибн Абулҳасан ибн Юсуф ибн Наҳор ал‑Ҳартакийга[1] ўқиб берганман. У менга айтганки:
«Абулҳусайн (бир нусхада Абулҳасан)[2] Аҳмад ибн Усмон ибн Жаъфар ибн Савбонга[3] ўқиб берганман. У менга айтганки:
«Мен Идрис ибн Абдулкаримга «Халафнинг ихтиёри»да[4] ўқимай туриб, ўқиб берганман. У менга айтганки:
«Мен Халафга ўқиб бердим. У айтганки:
«Мен Сулаймга ўқиб бердим. У айтганки:
«Мен Ҳамзага ўқиб бердим».
2) (Ҳамзадан) Халлоднинг ривояти:
«Бизга уни Муҳаммад ибн Аҳмад айтиб берган. У айтганки:
«Бизга Аҳмад ибн Мусо хабар берган. У айтганки:
«Бизга Яҳё ибн Аҳмад ибн Ҳорун ал‑Марзуқ[5] Аҳмад ибн Зайд ал‑Ҳулвонийдан, у Халлоддан, у Сулаймдан, у Ҳамзадан нақл қилган».
(Абу Амр ад‑Доний айтади:)
«Мен ушбу қироат билан Қуръоннинг ҳаммасини шайхимиз Абулфатҳ аз‑Зарирга ўқиб бердим. У айтдики:
«Мен бу қироат билан Абдуллоҳ ибн ал‑Ҳусайн ал‑Муқрийга ўқиб бердим. У айтдики:
«Мен бу қироат билан Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Шанабузга ўқиб бердим. У айтдики:
«Мен Абу Бакр Муҳаммад ибн Шозон ал‑Жавҳарий ал‑Муқрийга ўқиб бердим. У айтганки:
«Мен бу қироат билан Халлодга ўқиб бердим. У айтганки:
«Мен Сулаймга ўқиб бердим, у Ҳамзага ўқиб берган».
Бу олтинчи сиймо Ҳамза ибн Ҳабиб аз‑Зайёт ал‑Куфий бўлиб, куняси Абу Амморадир. Нозим имом Шотибий айтганларидек, у киши жуда заковатли, парҳезкор, Қуръонга ужра – ҳақ олишдан қаттиқ эҳтиёт бўладиган, ибодатга сабру бардошли эди. Кечаси озгина ухлар эди, холос. Мукаммал тартил билан тиловат қилар, ким унга рўпара бўлса, фақатгина Қуръон ўқиётган ҳолида топар эди. У Жаъфар Содиқда, у отаси Муҳаммад Боқирда, у отаси Зайнул‑обидинда, у отаси Ҳусайнда, у отаси Алий ибн Абу Толибда ўқиган. Аллоҳ ҳаммаларидан рози бўлсин. Ҳамза яна Аъмашда, у Яҳё ибн Вассобда, у Алқамада, у Ибн Масъудда ўқиган. Шунингдек, у Муҳаммад ибн Абу Лайлода, у Абу Минҳолда, у Саъид ибн Жубайрда, у Абдуллоҳ ибн Аббосда, у Убай ибн Каъбда ўқиган. Яна у Ҳумрон ибн Аъёнда,[6] у Абул Асвадда, у Усмон ва Алийда ўқиган. Усмон, Алий, Ибн Масъуд ва Убай розияллоҳу анҳум Набий соллаллоҳу алайҳи васалламда ўқиганлар.
«Қуръон илмлари» китобидан
[1] Аслида Абулҳасан Муҳаммад ибн Юсуф ибнНаҳор ал-Ҳартакий. Қўлёзмада المحتركي га ҳам ўхшаб қолган.
[2] Тўғриси Абулҳусайн.
[3] Аслида Буён.
[4] Яъни Халафнинг Ҳамзадан айри ҳолда ихтиёрқилган қироати.
[5] Аслида ал-Музаввиқ.
[6] Қўлёзмада «حجران» каби ёзилган.