1446 йил 20 жумадул аввал | 2024 йил 22 ноябрь, жума
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Уламолар

Абу Исҳоқ Иброҳим ибн Адҳам (иккинчи мақола)

16:00 / 21.02.2021 1599 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Мусайяб ибн Возиҳга Абу Утба Хаввос айтганлар: «Иброҳим ибн Адҳамнинг: «Кимки тавбаси қабул бўлишини истаса, зулм қилишдан сақлансин, одамларнинг ишларига аралашишни тарк этсин. Мана шу иккисини қилмаса, муродига етмайди», – деганларини эшитдим».

Халаф ибн Тамим Иброҳим ибн Адҳамнинг: «Ибн Ажлон мени кўрганларида, қиблага қараб сажда қилдилар ва: «Сени кўрганим учун Аллоҳга шукр саждасини адо этдим», – дедилар», – деганларини эшитганлар.

Абдурраҳмон ибн Маҳдий айтганлар: «Ибн Муборакдан Иброҳим ибн Адҳам кимлардан ҳадис эшитганлари ҳақида сўрадим. «Кўп одамлардан ҳадис эшитганлар. У киши ладуний илм ва фазилат соҳиби эдилар. Ошкора тасбеҳ ўгирганларини кўрганим йўқ. Яхши амалларини кўз-кўз қилмасдилар. Қавм билан овқатланаётганларида, шерикларидан олдин қўлларини тортмасдилар», – деб жавоб бердилар».

Абу Нуъайм айтганлар: «Суфённинг: «Иброҳим ибн Адҳам Иброҳим Халилуллоҳга ўхшардилар, саҳоба бўлганларида, фозил бир киши бўлардилар», – деганларини эшитдим».

Бишр Ҳофий айтганлар: «Мен динини ҳаёт кечириш воситасига айлантирмай умргузаронлик қилган тўрт олимнигина биламан. Улар: Вуҳайб ибн Вард, Иброҳим ибн Адҳам, Юсуф ибн Асбот ва Салам Хаввос».

Шақиқ ибн Иброҳим айтганлар: «Иброҳим Адҳамдан: «Хуросонни тарк қилдингизми?» – деб сўрадим. У киши: «Мен Шомдаги ҳаётимдан қониқдим. Динимни саломат сақлаб, тоғма-тоғ қочдим. Мени баъзилар васвосга, айримлар эса туякашга чиқарди. Эй Шақиқ, ҳеч ким жиҳод билан ҳам, ҳаж билан ҳам улуғ мақомга эришмади, балки улар бу даражага ҳалол луқма (яъни еб-ичадиган нарсаларга диққат-эътибор бериш) билан етдилар», – деб айтдилар».

Халаф ибн Тамим айтганлар: «Иброҳим ибн Адҳамдан Шомга қачон келганлари ҳақида сўраганимда, у киши: «Йигирма тўрт йил олдин, жиҳод учун ҳам эмас, сарҳад соқчилиги учун ҳам эмас, балки ҳалол ризқ талабида келганман», – деб жавоб бердилар».

Иброҳим айтганлар: «Зоҳидлик учун ҳаромдан сақланиш – фарз, шубҳадан сақланиш – саломатлик, ҳалолдан сақланиш – фазилат».

Бақийядан Яҳё ибн Усмон Бағдодий ривоят қилганлар: «Мени Иброҳим ибн Адҳам таомга чақирдилар. Ҳузурларига бордим. Чап оёқларини думбаларининг тагига, ўнг оёқларини тикка қўйиб, тирсакларини ўнг оёқларининг тиззаси устига қўйиб ўтирдилар. Сўнгра: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам мана шундай, худди қуллардек ўтирар эдилар. Басмала айтиб, овқатдан олинглар», – дедилар. Таомдан кейин шерикларига: «Иброҳим ибн Адҳам билан ўтказган, хотирада муҳрланиб қолган энг машаққатли кунларингни айтиб бер», – дедим. У: «Биз рўзадор, ифторликка эса ҳеч нарса йўқ эди. Шу ҳолда тонг оттирдик. «Эй Абу Исҳоқ, Растан шаҳарчасига бориб, мардикор бозорида ўтирмаймизми?» – дедим. «Майли», – дедилар.

Мени бир киши бир дирҳамга ёллади. Шеригим ҳам борлигини айтганимда, «Унинг менга кераги йўқ, жуда заиф кўринади», – деди. Кўп ялинаверганимдан сўнг, уни дирҳамнинг учдан иккисига ёллашини айтди. Ишлаб топган пулимдан эҳтиёжимга яраша нарсани олиб, қолганини садақа қилиб юбордим. Олган нарсаларимдан Иброҳим ибн Адҳамга берганимда, у киши йиғлаб: «Биз ваъда қилинган нарсани олдик. Аммо ишимиз хўжайинга маъқул бўлдими, йўқми, билмаймиз», – дедилар. Бу гапдан ғазабланган эдим, «Ишимиз маъқул бўлганига кафилмисан?» – дедилар. Шундан сўнг келтирган нарсаларимни ҳам садақа қилиб юбордим».

Бақийя айтганлар: «Иброҳим ибн Адҳам билан кемада кетаётганимизда, шамол қўзғалиб, тўлқин кўтарилди. Кема қаттиқ чайқала бошлади. Одамлар йиғладилар. Биз: «Эй Абу Исҳоқ, кўрмаяпсизми?» – дедик. Шунда ул зот: «Эй тириклар бўлмаганда, тирик бўлган Зот. Эй барча тириклардан олдин бўлган Зот. Эй барча тириклардан кейин тирик қоладиган Зот. Ё Ҳайй (доимо тирик Зот), ё Қайюм (иш бошқарувчи Зот), ё Муҳсин (яхшилик қилгувчи Зот), ё Мужмил (ишларни гўзал қилгувчи Зот), биз Сенинг қудратингни кўрдик, энди афвингни ҳам кўрсатгин», – деб дуо қилдилар. Шу лаҳзада шамол тиниб, кема чайқалишдан тўхтади».

Замра айтганлар: «Иброҳим ибн Адҳамнинг: «Хушламаган лаззатли таомимни тарк қилишдан савоб ололмайман, деб қўрқаман», – деганларини эшитдим. Ул зот олдиларига лаззатли таом қўйилса, шерикларига берардилар. Ўзлари эса нон ва зайтун билан қаноатланардилар».

(Давоми бор)

«Машҳур даҳолар сийрати» китобидан

Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Назир Муҳаммад Айёд 1972 йили Қоҳира шаҳрида туғилган. 1995 йил .Усул аддин, бўйича .Ақида ва фалсафа, йўналишида бакалавр даражасини олган. 2000 йилда .Усул аддин, давоми...

367 16:15 / 11 октябрь
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади .У киши ансорийлардан бир аёлни куёвникига тушириб олиб бордилар. Шунда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам .Эй Оиша, давоми...

1827 19:02 / 01.10.2021
Ибн Ақийлнинг турли илмларга тегишли йигирмага яқин таснифотлари бўлган. Таснифотларнинг энг улкани .Фунун, китобидир. Бу жуда катта китоб бўлиб, унда ваъз, давоми...

1898 11:00 / 13.12.2020
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳ донишманд, ҳикматли олим эдилар.Мақтаганни ёқтирмас, барча ишда Аллоҳ таолога суянар, илмга қизиққан кишиларни давоми...

4176 18:15 / 11.03.2022
Аудиолар

135121 11:58 / 10.10.2018
Фотолар

7485 09:50 / 18.04.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

55397 14:35 / 11.08.2021