1446 йил 17 рабиъул аввал | 2024 йил 20 сентябрь, жума
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Воизлик (дарслар)

4-дарс: Нотиқликда омонатдорлик

11:52 / 18.04.2017 3974 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

1.Аллоҳдан қўрқингиз ва тўғри сўзлангиз.
2.Ёлғон тўқувчининг жойи дўзах.
3.Омонатдорлик амалларнинг сараси.

Нотиқликда омонатдорлик катта аҳамият касб этади. Ҳар бир воиз минбарга чиқиб Аллоҳ таолонинг муборак каломи бўлмиш Қуръони каримдан, Расулуллоҳнинг ҳадиси шарифларидан ва ўтмишда ўтган буюк сиймоларниш ҳикматли сўзларидан насиҳат қилар экан, биринчи галда ҳар бир айтилаётган сўзга эътибор қилмоғи лозимдир. Китобларда қандай келтирилган бўлса, шундай етказмоқликка буюрилгандир. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони ази-муш-шаънда марҳамат қилиб:
«Эй, мўъминлар! Аллоҳдан қўрқингиз ва тўғри сўзлангиз» деб марҳамат қилди. Мазкур оятга эътибор қилинса, фақатгина нотиқлар эмас, балки, барча мўъминларни тўғри сўзлашга буюрилмокда. Шундай экан воизлар ўз мавъизаларида эҳтиёт бўлмоқликлари лозимдир. Чунки уларни бепарволик ила қилган биргина хатоси бир неча инсонларнинг залолатига сабаб бўлиши мумкин. Қасддан қилинган хатолар, ёлғонлар, тўқима хабарларга эса ушбу ҳадиснинг ўзи кифоядир.
«Мендан биргина хабар бўлсада, (инсонларга) етказинглар. Бани Исроил қиссалари, ибратли ҳикояларини гапираверинглар ҳеч кандай ноқулайлик йўқ ва кимда ким менга касддан ёлғон тўқиса, ўзига дўзахдан жой тайёрлаб олсин». (Абдуллоҳ ибн Амрдан Бухорий ривояти).
Ҳазрати Имоми Ғаззолий айтадилар: «Баъзи бир кимсалар, инсонларни яхши амалларга етаклаш, гуноҳлардан сақланиши учун сабаб бўладиган тўқима ҳадисларни айтиш ёки ўзи тўқиши жоиз деб ўйлайдилар. Бу эса оғир бир хатодир. Ёлғон сўзлашга фақатгина зарур бўлган уч ўринда рухсат берилган холос. Улардан бири, икки кишининг ўртасини ислоҳ қилиш, иккинчиси, урушдаги ёлғон (ҳийла), учинчиси, эру-хотин ўртасидаги муроса учун бўлган ёлғон. Булардан бошқа ўринларда яъни, пок шариатимизни инсонларга етказмоқлиқда ёлғонга ҳожат йўқдир. Зеро, оятлар ва ҳадисларда етарлича сидқ (тўғри) хабарлар бордир. Расулуллоҳнинг шаънига ёлғон тўқишлик гуноҳи кабиралардандир».
Ҳазрати Имоми Ғаззолий ўзларининг «Заммул-жоҳ вар-риё» номли китобларида шундай деганлар:
«Воиз, У - каломи ва сийрати билан охиратга рағбат уйғотувчи ва дунёда зухдга етакловчи кишидир». Демак, шундай экан, нотиқлар ўз хизматларини адо этишда инсонларнинг розилигини ўйлаб, уларни хушнуд этувчи сўзларни сўзлаб, хутбаларининг фақатгина зоҳирига эътибор бериб, мўъминнинг асл мақсади бўлган охиратни эсдан чиқариб қўймасинлар, балки Аллоҳ таолонинг розилигини эсласинлар ва шу билан биргаликда ўзларини қилаётган ҳутбаларига амал қилсинлар
Исо алайҳис салом: «Эй, уламолар! Ўзида кепакни олиб қолиб унни ўтказиб юборадиган элак каби бўлманглар», яъни оғизларингиз билан инсонларга фойдали ҳукмларни ўргатиб, ўзларингиз бенасиб қолманглар, деганлар.

Муаллиф
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
1.Нотиқликнинг луғавий ва истилоҳий таърифи.2.Нотиқликнинг ҳозирги даврдаги аҳамияти.3.Нотиқлик фанининг мақсади.Нотиқлик луғатда нутқ сўзламоқ, хутба ўқимоқ, давоми...

10508 11:55 / 18.04.2017
1. Воизнинг сийрати.2.Ваъз қилиш одоблари.3.Хутба.Воизнинг хатибнинг ваъз насиҳати мазмунли ва инсонларга таъсирли бўлиши учун унинг ўзида бир неча шартлар давоми...

4941 11:54 / 18.04.2017
1.Аллоҳдан қўрқингиз ва тўғри сўзлангиз.2.Ёлғон тўқувчининг жойи дўзах.3.Омонатдорлик амалларнинг сараси.Нотиқликда омонатдорлик катта аҳамият касб этади. Ҳар бир давоми...

3974 11:52 / 18.04.2017
1.Ҳаё.2.Ҳақ ва ҳаё.3.Уятчанлик сабаблари.Инсонни ўз қалбидаги нарсани хитобий тарзда ифода қилишдан ман қиладиган тўсиқ ҳаёдир, яъни уялмоқликдир. Ҳаёнинг келиб давоми...

4012 11:48 / 18.04.2017
Аудиолар

129929 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

50573 14:35 / 11.08.2021