12. Бошланғич Ҳанафий фиқҳи - намоз китоби | 12-дарс

Намозни бузувчи нарсалар

بَابُ مَا يُفْسِدُ الصَّلَاةَ

Олтмиш саккиз нарса намозни бузади:

1. Билмай ёки адашиб гапирмоқ.

2. Инсонлар сўзига ўхшаш гап билан масалан, «Аллоҳим менинг қорнимни тўйғаз» деб дуо қилиш.

3. Саломлашиш мақсадида бировга адашиб бўлса ҳам салом бермоқ.

4, 5. Тил билан ёки қўл бериб алик олмоқ.

6. Амали-касир (кўп ҳаракат) яъни, кетма-кет уч марта намоздан бўлмаган амалларни қилиш.

7. Кўксини қибладан бошқа томонга буриш, чунки қиблага юзланиш фарзи тарк этилади. Фақат бошнинг ўзини бошқа томонга буриш намозни бузмасада, макруҳдир.

8. Оз бўлса-да, оғиз ташқарисида бўлган бирор нарсани емоқ.

9. Тишлар орасида қолган нўхатдек бирор нарсани емоқ.

10. Бирор нарса ичмоқ (ташқарида намоз ўқиган киши бошини юқорига кўтарганида томоғига ёмғир томчиси кириб кетса, намози бузилади).

11. Узрсиз томоқни қириш ёки йўталиш (бирор узр туфайли бўлса зарари йўқ).

12. «Уф» демоқ.

13. Фарёд «Оҳ» чекиш.

14. «Ууҳ» демоқ.

15. Оғриқ туфайли ёки мусибат сабабидан овоз чиқариб йиғлаш. Йиғлаш жаннат иштиёқи ёки жаҳаннам қўрқуви сабабли бўлса зарари йўқ.

16. Акса урганга «Ярҳамукаллоҳу» дейиш.

17. Аллоҳнинг шериги борми деб сўровчига жавоб маъносида (намозда) «Ла илаҳа иллаллоҳ» дейиш.

18. (Ўлимга ўхшаш) нохуш хабарга жавобан, «Инна лиллаҳи ва инна илайҳи рожиъун», дейиш.

19. Бирор бир хушхабарга «Алҳамдулиллаҳ» дейиш.

20. Инсонни ҳайратга солувчи бир хабарни эшитгач, «Ла илаҳа иллаллоҳ» ёки «Субҳаналлоҳ» дейиш.

21. Жавоб бериш ниятида, Қуръондан «Я Яҳё, хузил китаба» (Эй Яҳё китобни ол) каби оят ўқиш.

22. Таяммум билан намоз ўқиётган кишининг сувни кўриши.

23. Маҳсининг масҳ муддатининг тугаши.

24. Маҳсини ечиш.

25. Уммийнинг (Қуръон ўқий олмайдиган киши) намоз мобайнида бир оят ўқишни ўрганиши.

26. Яланғоч кишининг (намоз асносида) аврат жойларини беркитадиган бирор нарсани кўриши (топиши).

27. Имо-ишора билан намоз ўқийдиган кишининг (намоз асносида) тузалиб, руку ва сажда қилишга қодир бўлиши.

28. Тартиб соҳибининг ўқилмай қолган бир намозни эслаши.

29. Имомнинг таҳорат бузилганида узрли киши ёки уммийнинг имомликка ўтиши.

30. Бомдод намозини ўқиётганида қуёшнинг чиқиши.

31. Ҳайит намозини ўқиётиб, қуёш заволга келиши.

32. Жума намозини ўқиёттанида аср намози вақтининг кириши.

33. Яранинг тузалиши туфайли устидаги боғич тушиши.

34. Узрлининг узри йўқолиши.

35. Қасддан таҳорат бузиш.

36. Бирор нарсанинг таъсири туфайли таҳорат бузилиши.

37. Ҳушдан кетмоқ

38. Ақлдан озмоқ.

39 - 40. Қараш ёки эҳтилом сабабли жунуб бўлиш.

41. Жамоат намозида, имом эътиборга олган (аёлларга имом бўлишни ният қилган), аёл билан тўсиқсиз ёнма-ён ёки унинг ортида туриб қолиш.

42. Намоз асносида таҳорати бузилган кишининг мажбур бўлса-да, аврат жойларидан бирининг очилиши (таҳорати бузилган аёлнинг таҳорат қилиш учун билагини очиши каби).

43 - 44. Таҳорати бузилган киши таҳорат қилишга кетаётиб ёки (намозини тамомлаш учун) қайтаётиб, қироат қилиши.

45. Таҳорати бузилганидан сўнг бир рукн миқдорича таҳорат қилишга бормай, жойида туриши.

46. Таҳорат қилиш учун яқиндаги сувни қўйиб, узоқроқдаги сувга бориши.

47. Таҳорати кетганини гумон қилиб, намозини бузиб масжиддан чиқиш.

48. Масжиддан бошқа жойда таҳорати бузилганини гумон қилиб сафдан ёки сутрадан ажралиб чиқиш.

49 – 50. Намоз ўқиётган кишининг таҳоратсиз эканини ёки масҳ муддати тугаганини гумон қилиб масжиддан чиқмаса ҳам, сафдан ажралиб чиқиши.

51 - 52. Зиммасида қазо намози ёки кийимида, баданида намозга тўсиқ бўларли даражада нажосат борлигини ўйлаб, масжиддан чиқмаса ҳам, сафдан ажралиб чиқиш.

53. Намоз ўқиётган кишининг қироатда тутилиб қолган имомидан бошқа кишига айтиб юбориши.

54. Ўқиётган намозидан бошқа намозга ўтиш ниятида такбир айтиш.

Бу санаб ўтилган хато амаллар охирги қадада ташахҳуд ўқиш миқдорича ўтирмасдан аввал юз берса, намозни бузади.

Намозни қуйидаги амаллар ҳам бузади:

55. Такбирда «Аллоҳу» лафзининг бошидаги ҳамза «а» товушини чўзиш.

56. Ёд олмаган оятларини Қуръонга қараб қироат қилиш (ўқиш).

57 -60. Аврат жойлари очиқ ҳолда ёки устида намозга тўсиқ бўладиган даражада нажосат билан (руку ва сажда каби) бир рукнни бажариш ёки бир рукунни бажариш миқдорича вақтни ўтказиш.

61. Муқтадийнинг бирор рукнни имомдан олдин адо этиши. Бунда фақат муқтадийнинг намози бузилади.

62. (Алоҳида бир ракат ўқиган) Масбуқ имомнинг саждаи саҳв учун саломига эргашиши.

63. Намоз ўқиётган кишининг охирги қаъдада ташаҳҳуд ўқиш миқдорича ўтиргач, адо этмай қолдирган бир саждани адо этгач, қайта қаъдаи охир қилмаслиги.

64. Намоз ўқиётган кишининг ухлаган ҳолатда адо этган рукнни уйғонгач, қайта бажармаслиги.

65 - 66. Масбуқ бир ракат ўқимасидан олдин имомнинг қаҳқаҳа отиб кулиши ёки қасддан таҳоратини бузиши масбуқнинг намозини бузади.

67. Икки ракатлик бўлмаган фарзларда муқим ўзини мусофир деб ўйлаб, икки ракатда салом бериб юбориши. Ёки пешин намозининг фарзини жума намози деб ўйлаб, икки ракатдан сўнг салом бериш. Ёки хуфтон намозини таровеҳ деб ўйлаб, икки ракатдан сўнг салом бериш.

68. Исломга эндигина киргани, тажрибасиз бўлгани учун тўрт ракатли намозни икки ракатли деб ўйлаб, дастлабки қаъдада салом бериш.

«Нурул ийзоҳ» китоби асосида

Фозилжон Абдулқайюм тайёрлади