13. Бошланғич Ҳанафий фиқҳи | 10-дарс

بَابُ التَّيَمُّمِ

Таяммум боби

Таяммум тўғри бўлишининг шартлари:

1. Ният. Унинг ҳақиқиати- қалбни амалга боғлаш. Вақти- қўлни таяммум қилаётган нарсага урган пайт.

Ниятнинг тўғри бўлиш шартлари:

Ислом, тамйиз (оқни қорадан ажрата олиш), ният қилинган нарсани билиш. Намоз ўқиш учун қилинадиган таяммум нияти тўғри бўлишига уч нарсадан бири шарт қилинади: Покликни ният қилиш, ёки намозни ҳалол бўлишини, ёки таҳоратсиз дуруст бўлмайдиган ибодатни адо қилиш нияти. Агар фақат таяммум қилишни ёки жунуб бўлмаган одам Қуръон тиловатини ўзинигина ният қилса у билан намоз ўқий олмайди.

2. Таяммум қилишни мубоҳ қилувчи узрлар: шаҳарда бўлса ҳам сувдан бир мил узоқлиги каби ёки беморлик ва совуқлик ҳосил бўлиши сабабидан талофат етиши ёки бемор бўлишидан хавфсираш, душмандан хавфсираш, чанқоқлик, хамр қилиш учун сувга ҳожат бўлиши, шўрва учун эмас, ёки асбобларни йўқлиги. Жаноза ёки ийд намозини ўтиб кетишининг, бино қилиб бўлса ҳам хавфи, жума ўтиб кетиши ёки (бирор намознинг) вақти чиқиб кетиши узр ҳисобланмайди.

3. Таяммум тупроқ, тош ва қум каби ер жинсидан бўлган пок нарсага қилиниши, ёғоч, кумуш ва тилла билан эмас.

4. (Таяммум қилиниши лозим бўлган) жойни масҳ билан қамраб олиш.

5. Масҳ қўлнинг ҳаммаси ёки кўп қисми билан бўлиши, агар икки бармоқ билан масҳни қайта-қайта қилиб ҳамма жойга етказса ҳам дуруст бўлмайди, бошга масҳ тортишга хилоф ўлароқ.

6. Икки зарба билан, кафтларнинг ичи билан бўлиши, (икки зарба) бир жойга урилса ҳам жоиз. Агар жасадга тупроқ тегса уни таяммум нияти билан масҳ қилса икки зарба ўрнига ўтади.

7. Ҳайз, нифос ва (таҳоратни бузувчи нарсалар) ҳадас каби уни ман қилувчилар тугаши.

8. Шам, ёғ каби масҳни ман қилувчи нарсаларни кетказиш.

«Нурул ийзоҳ» китоби асосида

Фозилжон Абдулқайюм тайёрлади