04. Бошланғич Ҳанафий фиқҳи | 1-дарс

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

الْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ وَالصَّلَاةُ وَالسَّلَامُ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ، وَعَلَى آلِهِ الطَّاهِرِينَ، وَصَحَابَتِهِ أَجْمَعِينَ. قَالَ الْعَبْدُ الْفَقِيرُ إِلَى مَوْلَاهُ الْغَنِيِّ أَبُو الْإِخْلَاصِ حَسَنُ الْوَفَائِيُّ الشُّرُنْبُلَالِيُّ الْحَنَفِيُّ: إِنَّهُ الْتَمَسَ مِنِّي بَعْضُ الْأَخِلَّاءِ - عَامَلَنَا اللهُ وَإِيَّاهُمْ بِلُطْفِهِ الْخَفِيِّ - أَنْ أَعْمَلَ مُقَدِّمَةً فِي الْعِبَادَاتِ تُقَرِّبُ عَلَى الْمُبْتَدِي مَا تَشَتَّتَ مِنَ الْمَسَائِلِ فِي الْمُطَوَّلَاتِ، فِاسْتَعَنْتُ باللهِ تَعَإِلَى وَأَجَبْتُهُ طَالِبًا لِلثَّوَابِ، وَلَا أَذْكُرُ إِلَّا مَا جَزَمَ بِصِحَّتِهِ أَهْلُ التَّرْجِيحِ مِنْ غَيْرِ إِطْنَابٍ، وَسَمَّيْتُهُ «نُورَ الْإِيضَاحِ وَنَجَاةُ الْأَرْوَاحِ»، وَاللهَ أَسْأَلُ أَنْ يَنْفَعَ بِهِ عِبَادَهُ، وَيُدِيمَ بِهِ الْإِفَادَةَ.  

Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм

Оламлар роббисига ҳамдлар бўлсин. Набийлар хотимаси саййидимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга у зотнинг пок аҳллари ва саҳобаи киромларнинг барчаларига дуруду салавотлар бўлсин.

Беҳожат Бой роббисига ҳожатманд бўлмиш фақир банда Абул Ихлос Ҳасан Вафоий Шурунбилолий Ҳанафий шундай дейди: «Биродарларимиздан баъзилари ибодат бобида катта китобларда тарқоқ бўлган масалаларни жамловчи бир муқаддима ёзишимни илтимос қилдилар. Аллоҳ барчамизни лутфи ила қамраб олсин. Аллоҳдан куч қувват сўраб, Унга суянган ҳолимда талабига лаббай деб жавоб бериб, бу ишни бошладим. Унда таржиҳ аҳли саҳиҳ эканига иттифоқ қилган қавлларни чўзмай зикр қилишга аҳд қилдим. Уни «Нурул ийзоҳ фий нажатил арвааҳ» Ийзоҳнинг нури, руҳларнинг нажоти, деб атадим. Аллоҳ таолодан бандаларига манфаатли қилишини ва ундан бардавом фойда олинишини сўрайман».

كِتَابُ الطَّهَارَةِ

 (الْمِيَاهُ الَّتِي يِجُوزُ التَّطْهِيرُ بِهَا) الْمِياَهُ الَّتِي يَجُوزُ التَّطْهِيرُ بِهَا سَبْعَةُ مِيَاهٍ: مَاءُ السَّمَاءِ، وَمَاءُ الْبَحْرِ، وَمَاءُ النَّهْرِ، وَمَاءُ الْبِئْرِ، وَمَاءٌ ذَابَ مِنَ الثَّلْجِ وَالْبَرَدِ، وَمَاءُ الْعَيْنِ.

Поклик китоби

Покланиш жоиз бўлган сувлар.

Етти хил сув билан покланиш (тозаланиш, таҳорат олиш) жоиз:

1. Осмон суви (ёмғир)

2. Денгиз суви

3. Дарё суви

4. Қудуқ суви

5. Қорнинг суви

6. Дўлнинг суви

7. Булоқ суви

Сувларнинг турлари (қисмлари).

Сувлар беш қисмга бўлинади:

1. Пок, покловчи, макруҳ бўлмаган сув. Бу (бошқа нарсалар билан аралашиб кетмаган) мутлоқ сувдир.

2. Пок, Покловчи, (ишлатиш танзиҳан) макруҳ сув. Бу кам бўлган (миқдори кейинги мавзуларда баён қилинади) сувдан мушук ва у каби ҳайвон ичганидан қолган сув.

3. Пок, Покламайдиган сув. Бу ҳадасни (бетаҳоратликни) кўтариш учун, ёки қурбат учун таҳорат устига ният ила таҳорат қилишга ишлатилган сувдир.

Сув жасаддан узилиши билан мустаъмал (истеъмол қилинган, ишлатилган) бўлади.

Таҳорат қилиш жоиз бўлмаган нарсалар.

Дарахт, меванинг суви (магар ўзи сиқилмаса ҳам чиққан бўлса ҳам), пишириш натижасида табиати ўзгариб кетган сув ва бошқаси бунга ғолиб келиб ўзгарган сувлар билан таҳорат қилиб бўлмайди.

Ғолиб келишлик, қаттиқ нарсалар билан аралашган сув суюқлик ва оқувчанлик сифатини йўқотса бўлади. Аммо сувнинг ҳиди, ранги ёки таъми ўзгаришининг зарари йўқ. Мисол учун сувга заъфарон аралашса ёки мева ёки ёғоч.

Ғолиб келишлик, суюқ нарсалар билан аралашган сувда, икки сифати бор нарсага аралашган сувда унинг бир сифати зоҳир бўлиши билан бўлади. Мисол учун сут, унинг ранги ва таъми бўлиб ҳиди йўқ.

Уч сифати бор нарса билан аралашган сувда унинг икки сифати зоҳир бўлиши билан бўлади. Мисол учун сирка (ранги ҳам ҳиди ҳам таъми ҳам бор).

Сифати йўқ нарса билан аралашган сувда эса, ғолиб келишлик вазн билан ўлчанади. Мисол учун ишлатилган сув, ҳиди йўқолган атиргул суви кабилар билан мутлоқ сув аралашса вазнига қараймиз, икки ритл ишлатилган сув бир ритл мутлоқ сувга аралашиб кетса у билан таҳорат қилиш жоиз эмас тескариси бўлса жоиз.

4. Нажас сув.

Оқмас, кам сувга нажосат тушса у нажас сув бўлади. Кам: ўн аршинга ўн аршин. Бунда (нажосатнинг) асари кўринмаса ҳам сув нажас бўлиб қолади. Ёки оқар сув бўлса унда асари зоҳир бўлиши билан нажас бўлади. Асар: Таъм, ранг ва ҳид.

5. Поклашида гумон (шакк) қилинган сув. У эшшак ёки хачир ичган сувдир.

«Нурул ийзоҳ» китоби асосида Фозилжон Абдулқайюм тайёрлади