1446 йил 20 жумадул аввал | 2024 йил 22 ноябрь, жума
Минтақа:
ЎЗ UZ RU EN
Сиз юборган

Буюк хулқ соҳибидаги гўзал ўрнаклар

19:02 / 28.04.2017 5385 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Маълумки, гўзал хулқ Ислом динининг моҳиятларидан бири ҳисобланади. Уламолар хулқни шундай таърифлаганлар: “Мақталадиган ё ёмонланадиган белгилари орқали билиниб турадиган нафсдаги сифат хулқ деб аталади”. Яъни, хулқ яхши ёки ёмон бўлиши мумкин, унинг яхши ёки ёмонлиги ташқи аломатлари орқали билиниб туради. Хулқ нафсга ўрнашиши жиҳатидан икки турга бўлинади:


1.    Холқий яъни, туғма хулқ;

2.    Касбий яъни, кейинчалик ўзлаштириб олинадиган хулқ.

Шунга кўра яхши хулқни ўзлаштиришга уриниш ва ёмон хулқли бўлишдан сақланиш комил мусулмоннинг белгиларидан саналади.

 Қуръони каримда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқлари шундай мадҳ этилган: 

Албатта, Сиз буюк хулқ узрадирсиз! .      

Ушбу буюк хулқ мўмин-мусулмонлар учун ўрганишлари ва ҳаётларига татбиқ этишлари лозим бўлган гўзал ўрнак ҳисобланади. Уламолар қуйидаги одобларга риоя қилиб уларни ўзининг доимий одатига айлантириб олган киши Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқлари билан хулқланган бўлади, деганлар: 

1.    Барча ёмон сўз ва ишлардан тийилиш;

2.     Одамлар билан муомала қилишда овозни баландлатмаслик;

3.    Кечиримли бўлиш;

4.    Зиммадаги вазифани бажаришда сусткашлик қилмаслик;

5.    Кўп кулишдан сақланиш;

6.    Эҳтиёжмандларнинг ҳожатларини раво қилишни ортга сурмаслик;

7.    Аҳли-оиласига уй ишларида кўмаклашиш;

8.    Ҳайитларда, тўйларда энг яхши кийимларини кийиш;

9.    Оз таом билан кифояланиш;

10.     Ортиқча мақтовларга рози бўлмаслик;

11.     Бировга азият бериши мумкин бўлган сўзларни ҳазиллашиб ҳам айтмаслик;

12.     Дўстларининг бирортасига ҳам ёмон кўз билан қарамаслик;

13.     Ширин сўзли бўлиш;

14.     Фақат рост гапни гапириш;

15.     Инсонларга ҳам, бошқа ҳайвонларга ҳам раҳм шафқатли бўлиш;

16.     Бахиллик қилмаслик;

17.     Тунги уйқуда эрта ётиб эрта туриш;

18.     Жамоат намозига кечикмаслик;

19.     Ғазабланмаслик, ғазаби келган пайтда "аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожийм" дейиш;

20.     Кўп гапиришдан тийилиш;

21.     Қуръони каримни тушуниб, тадаббур билан қироат қилиш ва ўзгаларнинг тиловатларини ҳам тинглаб юриш;

22.     Доимо хушбўйликлар ишлатиб юриш;

23.     Доимо мисвок ишлатиб юриш;

24.     Шижоатли бўлиш, ўзининг зарарига бўлса ҳам ҳақни гапириш;

25.     Инсонларнинг насиҳатларини қабул қилиш;

26.     Аёллари ва фарзандлари ўртасида адолат билан иш юритиш; 

27.     Инсонларнинг азиятларига сабрли бўлиш;

28.     Ўзи учун яхши кўрган нарсани бошқаларга ҳам бўлишини яхши кўриш;

29.     Саломни кўпайтириш;

30.     Кийимлари ва соч-соқолларини доимо ораста тутиш, ва ҳакозолар.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг хулқларини ўрганиб уларни ҳаётимизга татбиқ қилиб яшаш бахтига Аллоҳ таоло барчаларимизни муваффақ қилсин. 

Аллоҳ таолога ҳамду санолар, У зотнинг элчиси бўлган буюк хулқ соҳибига салавот ва саломлар бўлсин!


Абдулқодир Абдур Раҳим



Муаллиф
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Аллоҳ таоло марҳамат қилади .Мўмин ва мўминаларга улар бирон гуноҳ қилмасликларидан туриб озор берадиган кимсалар ҳам бўҳтон ва очиқ гуноҳни ўз устларига давоми...

4743 09:38 / 22.03.2017
КАТАРИНА МОММСЕН Филология фанлари доктори,Берлин Эркин университети профессориШтутгарт Гёте жамияти аъзоси ГЁТЕ ВА ИСЛОМ олмон тилидан таржима Штутгарт давоми...

4150 10:08 / 24.03.2017
Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади.Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бир одамнинг бошқа бир одамни турғизиб, ўрнига ўзи ўтириб олмоғини ман давоми...

1620 17:36 / 26.08.2020
Аллома Ибн Қаййим раҳимаҳуллоҳ шундай дейдилар Қалбни бузувчи нарсалар асосан бештадир кўп аралашиш, узун орзу, Аллоҳдан бошқага боғланиш, кўп ейиш, кўп ухлаш. давоми...

2698 10:25 / 27.03.2017
Аудиолар

135107 11:58 / 10.10.2018
«Ҳилол» журнали
Китоблар

55382 14:35 / 11.08.2021