Рўйхатни беркитиш
Дарслар рўйхати
1446 йил 17 зулқаъда | 2025 йил 14 май, чоршанба
Минтақа:
Тошкент
ЎЗ UZ RU EN
Тазкия

Ҳаёнинг ҳақиқати | Тазкия дарслари (325-дарс)

19:00 / 25 апрель 807 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

«Ҳаё» сўзи луғатда уятсизликнинг тескарисини англатади. Бошқача қилиб айтганда, «Ҳаё айбдан ва ёмонланишдан қўрқиб, ўзини паст олиш ва ўзгаришдир».

Уламолар ҳаёни турлича таъриф қилганлар:

Журжоний: «Ҳаё нафснинг бир нарсадан тортиниши ва маломатдан ҳазир бўлиб, уни тарк қилишидир», деган.

Яна: «Ҳаё қабиҳ нарсани тарк қилишга боис бўладиган ва ҳақ эгасининг ҳаққида нуқсонга йўл қўйишни ман қиладиган хулқдир», деган.

Ибн Муфлиҳ Ҳанбалий: «Ҳаёнинг ҳақиқати шуки, у бир хулқ бўлиб, гўзал нарсани қилишга, ёмон нарсани тарк этишга боисдир», деган.

Ҳаёнинг турлари:

Ҳаё икки хил – туғма ва касб қилинган бўлади. Касб қилинган ҳаё шариатда иймоннинг шўъбаларидан ҳисобланган. Шариатда шундай ҳаё талаб қилинган, туғма ҳаё эмас. Чунки туғма ҳаё ўз-ўзидан бор нарса. Гоҳида шахс касб қилинган ҳаёни ўзига яхши сингдирса, туғма ҳаё даражасига етиши ҳам мумкин.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламда ҳаёнинг икки тури ҳам жам бўлган эди. Ул зот туғма ҳаёда чачвони ичидаги қиздан ҳам ҳаёлироқ эдилар. Касб қилинадиган ҳаёда эса энг баланд чўққида эдилар.

Муновий: «Ҳаё икки хил бўлади:

Биринчиси – нафсоний. У барча нафсларда халқ қилинган бўлади. Мисоли авратни очишдан ёки одамлар ҳузурида жинсий яқинлик қилишдан ҳаё қилиш кабилар.

Иккинчиси – иймоний. У мусулмоннинг Аллоҳ таолодан қўрқиб, ҳаром ишларни қилишдан тийилишидир», деган.

«Руҳий тарбия» китобининг 2-жузи асосида тайёрланди

Ушбу китоб Ўзбекистон Республикаси Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2021 йил 14 апрелдаги 03-07/2439-рақамли хулосаси асосида чоп этилган.

 

 

Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Тўғрисини айтадиган бўлсак, робита ҳақидаги мақолани бу китобга киритиш ёки киритмаслик ҳақида узоқ бош қотирдик. Тасаввуфга оид ихтилофлар ичида бугунги кунда давоми...

5396 15:35 / 16.06.2019
Аллоҳ буюради Сизлар Аллоҳни унутиб қўйган яъни, У зотнинг амрфармонларига итоат этмаган, бас шундан кейин, Аллоҳ уларга ўзларини ҳам унуттириб қўйган кимсалар давоми...

17185 17:21 / 25.10.2018
Тавба улкан ибодатдир. Шу сабабли, унинг қабул бўлиши учун бир қанча шартлар мавжуд. Тавбанинг шартларига амал қилинсагина у қабул бўлади. Тавбанинг тўртта шарти давоми...

7387 05:00 / 01.03.2017
.Сабр, сўзининг маъноларидан бири .танглик ила ўзини тутиб туриш,дир. Ушбу мақомда биз учун сабрнинг худди шу маъноси зарур. Сабрнинг истилоҳий маъноси ҳақида давоми...

1633 19:00 / 31.03.2024