Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Тобарий Иёс ибн Саламадан ривоят қилади:
«Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу бозордан ўтди. Унинг дарраси бор эди. У мени бир туртиб, «Йўлдан четда тур», деди. Дарраси кийимимнинг бир четига тегди. Бир йилдан сўнг Умар менинг олдимга келди ва:
«Эй Салама, ҳажга бормоқчимисан?» деди.
Мен «Ҳа», дедим.
У менинг қўлимдан тутиб, уйига олиб борди, олти юз дирҳам берди ва:
«Ҳажингга ишлат. Билиб қўй, бу ўша туртганим учун», деди.
«Эй мўминларнинг амири, бу иш менинг эсимдан ҳам чиқиб кетган эди», дедим.
«Менинг эсимдан чиқмабди», деди у».
Ўйлаб кўринг-а, бир одамни дарра билан салгина ноўрин туртиб қўйганлиги учун Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу ўша ишни бир йил давомида ўйлаб юрган эканлар. «Қандай қилсам, ўша ишни ўрнига келтираман?» деган хаёл билан яшаган эканлар. Ҳолбуки, Салама розияллоҳу анҳу бўлган ишни унутиб юборган, ҳатто эътиборга сазовор иш деб ҳисобламаган ҳам экан. Аммо Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу ўша ишдан кўнгилларида қолган нохушликни ювиб юбориш учун Салама розияллоҳу анҳунинг ҳаж сафари сарфиётини кўтаришга қарор қилган эканлар.
Қандай ажойиб адолат бу! Оддий фуқарога бу ишнинг узри айтиб қўйилса ҳам бўлар эди. Лекин ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу ўша одамнинг ёдидан ҳам чиқиб кетган бу ҳодисанинг узрини бошқача қилиб, олиймақом қилиб айтдилар ва ишни ўзларининг қалбларида зиғирча ҳам афсус-надомат қолмайдиган қилиб ҳал этдилар. Бундай ишни фақат мустаҳкам иймон соҳиби бўлган раҳбар қила олар эди. Бундай адолатни фақат Аллоҳ таолодан қўрқадиган масъул шахс ўрната олар эди. Бундай адолатни фақат Муҳаммад мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг таълимотларидан сув ичган кишигина юзага чиқариши мумкин эди. Бу ишни фақат Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу қила олар эдилар.
«Ҳадис ва ҳаёт» китобининг 23-жузидан олинди
Ушбу китоб Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитанинг 2021 йил 24 августдаги 03-07/5165 рақамли хулосаси асосида чоп этилган.