Фиқҳ дарслари (216-дарс) Аллоҳ тоқдир, тоқни яхши кўради (иккинчи мақола)
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Ҳанафий мазҳаби витрда рукуъдан олдин «Қунут»ни ўқишга қуйидаги далилларни келтиришади:
عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَقْنُتُ فِي وِتْرِهِ قَبْلَ الرُّكُوعِ. رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ.
Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам витрнинг рукуъсидан олдин «Қунут» ўқир эдилар».
Абу Довуд ривоят қилган.
عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ: أَنَّ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم كَانَ يَقْنُتُ فِي الْوَتْرِ قَبْلَ الرُّكُوعِ، قَالَ: ثُمَّ أَرْسَلْتُ أُمِّيَ أُمَّ عَبْدٍ فَبَاتَتْ عِنْدَ نِسَائِهِ، فَأَخْبَرَتْنِي أَنَّهُ قَنَتَ فِي الْوَتْرِ قَبْلَ الرُّكُوعِ. رَوَاهُ الدَّارَقُطْنِيُّ.
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам витрда рукуъдан аввал «Қунут» ўқирдилар. Сўнгра онам Умму Абдни юбордим. Бас, у у зотнинг аёллари олдида ётиб қолди ва келиб, менга у зотнинг витрда рукуъдан олдин «Қунут» ўқиганларининг хабарини берди».
Дора Қутний ривоят қилган.
Бунга ўхшаш ривоятлар жуда ҳам кўп.
Ҳанафий ва моликий мазҳаблари қунутда ўқиладиган дуога ушбу далилни келтирадилар:
أَخْرَجَ أَبُو دَاوُدَ عَنْ خَالِدِ بْنِ أَبِي عِمْرَانَ قَالَ: بَيْنَمَا رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم يَدْعُو عَلَى مُضَرَ إذْ جَاءَهُ جَبْرَائِيلُ فَأَوْمَأَ إلَيْهِ أَنْ أُسْكُنْ، فَسَكَتَ، فَقَالَ: يَا مُحَمَّدُ، إنَّ اللهَ لَمْ يَبْعَثْكَ سَبَّابًا وَلَا لَعَّانًا، وَإِنَّمَا بَعَثَكَ رَحْمَةً، لَيْسَ لَكَ مِنَ الْأَمْرِ شَيْءٌ. ثُمَّ عَلَّمَهُ الْقُنُوتَ: اللَّهُمَّ إنَّا نَسْتَعِينُكَ وَنَسْتَغْفِرُكَ، وَنُؤْمِنُ بِكَ وَنَتَوَكَّلُ عَلَيْكَ، وَنُثْنِي عَلَيْكَ الْخَيْرَ كُلَّهُ، نَشْكُرُكَ وَلَا نَكْفُرُكَ، وَنَخْلَعُ وَنَتْرُكُ مَنْ يُفْجِرُكَ. اللَّهُمَّ إيَّاكَ نَعْبُدُ وَلَكَ نُصَلِّي، وَنَسْجُدُ وَإِلَيْكَ نَسْعَى، وَنَحْفِدُ نَرْجُو رَحْمَتَكَ، وَنَخْشَى عَذَابَكَ، إنَّ عَذَابَكَ بِالْكُفَّارِ مُلْحِقٌ.
Имом Абу Довуд Холид ибн Абу Имрондан ривоят қилади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Музарнинг зиддига дуо қилаётганларида бирдан Жаброил алайҳиссалом келди ва у зотга «Жим», деб ишора қилди. У зот жим бўлдилар. Бас, у:
«Эй Муҳаммад, албатта, Аллоҳ сени сўконғич қилиб ҳам, лаънатловчи қилиб ҳам юборгани йўқ. Албатта, сени оламларга раҳмат қилиб юборди. Сенга ишдан ҳеч бир нарса йўқдир», деди.
Сўнгра «Қунут»ни ўргатди:
«Аллоҳумма иннаа настаъийнука ва настағфирука. Ва нуъмину бика ва натаваккалу алайка. Ва нусний алайкал хойро куллаҳу. Нашкурука ва лаа накфурук. Ва нахлаъу ва натруку ман йафжурук. Аллоҳумма иййаака наъбуду ва лака нусоллий ва насжуду ва илайка насъаа ва наҳфиду. Наржуу роҳматака ва нахшаа азаабака. Инна азаабака бил куффаари мулҳиқ».
Дуонинг маъноси:
«Аллоҳим, албатта, биз Сендан ёрдам сўраймиз, Сенга истиғфор айтамиз ва Сенга иймон келтирамиз, Сенга таваккул қиламиз ва Сенга шукр келтирамиз, куфр келтирмаймиз. Ким Сенга фожирлик қилса, уни ажратамиз ва тарк қиламиз. Аллоҳим, Сенгагина ибодат қиламиз, Сенгагина намоз ўқиймиз ва сажда қиламиз, Сенгагина интиламиз ва шошиламиз. Сенинг раҳматингни умид қиламиз ва азобингдан қўрқамиз. Албатта, Сенинг ҳақ азобинг кофирларга етгувчидир».
Саҳобаи киромлар ушбу дуога иттифоқ қилганлар, бу дуо ҳазрати Умар ва у кишининг ўғиллари Абдуллоҳ ибн Умарнинг дуолари сифатида ҳам машҳур бўлган.
Ким «Қунут» дуосини ўқимай рукуъга кетган бўлса, саҳв саждаси қилади.
«Қунут» дуосини билмаган одам уни ёдлаб олгунича уч марта «Аллоҳуммағфир лии», деса ёки «Роббанаа аътина»ни ўқиб турса бўлади.
Унинг ҳар бир ракъатида Фотиҳани ва бирор сурани қироат қилади.
عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ جُرَيْجٍ رَضِي اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَأَلْنَا عَائِشَةَ بِأَيِّ شَيْءٍ كَانَ يُوتِرُ رَسُولُ اللهِ صلى الله عليه وسلم؟ قَالَتْ: كَانَ يَقْرَأُ فِي الْأُولَى: بِــﮋ ﮟ ﮠ ﮡ ﮢ ﮊ، وَفِي الثَّانِيَةِ: بِــﮋ ﭑ ﭒ ﭓ ﮊ، وَفِي الثَّالِثَةِ: بِــﮋ ﭑ ﭒ ﭓ ﭔﮊ وَالْمُعَوَّذَتَيْنِ. رَوَاهُ أَصْحَابُ السُّنَنِ.
Абдулазиз ибн Журайж розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Оишадан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг нима ила витр ўқишларини сўрадик. У киши:
«Биринчи ракъатда «Саббиҳисма роббика»ни, иккинчи ракъатда «Қул йа айюҳал каафируун»ни, учинчи ракъатда «Қул ҳуваллоҳу аҳад» ва муъаввизатайнини ўқир эдилар», деди».
«Сунан» эгалари ривоят қилишган.
Бошқа ривоятларда учинчи ракъатда фақат «Қул ҳуваллоҳу аҳад»нигина ўқишлари айтилган.
«Муъаввизатайни» – «Қул аъуузу бироббил фалақи» ва «Қул аъуузу бироббиннааси» сураларидир.
Ушбу ҳадисдан Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг кўпинча уч ракъат витр ўқиганлари очиқ-ойдин билинмоқда.
Ва (иқтидо қилувчи) витрнинг рукуъсидан кейин қунут ўқувчи(имом)га эргашади, бомдодда қунут ўқувчига эргашмайди, балки сукут сақлайди.
Одатда таровеҳ намозида витр ҳам жамоат билан ўқилади. Шунда муқтадий имомнинг ортидан «Қунут»ни ўқийди.
Ҳанафий мазҳабидаги намозхон бомдод намозида шофеъий мазҳабидаги имомга иқтидо қиладиган бўлса, имом ўз мазҳабига биноан «Қунут»ни ўқиганда, муқтадий сукут сақлаб тураверади.
(Тамом)
«Кифоя» китобининг биринчи жузи асосида тайёрланди
© islom.uz 2003-2025.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган. Сайтдан маълумот олинганда манба кўрсатилиши шарт.
Email: admin@islom.uz
Telegram: @portalislomuzadmin_bot
Ўзбекистон, Тошкент, 100185
Сўгалли ота кўчаси, 5-уй
