Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
(иккинчи мақола)
عَنْ جَابِرٍ مَرْفُوعًا: «لَا تَؤُمَنَّ امْرَأَةٌ رَجُلًا وَلَا أَعْرَابِيٌّ مُهَاجِرًا وَلَا فَاجِرٌ مُؤْمِنًا إلَّا أَنْ يَقْهَرَهُ بِسُلْطَانٍ يَخَافُ سَوْطَهُ وَسَيْفَهُ». رَوَاهُ ابْنُ مَاجَهْ.
Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Зинҳор аёл эркакка, аъробий муҳожирга ва фожир мўминга имомлик қилмасин. Илло, унинг султони бўлиб, қиличи ва қамчисидан қўрқилса, бундан мустасно», дедилар».
Ибн Можа ривоят қилган.
4. Аъмо – кўзи кўрмайдиган киши. У нажосатни кўрмайди ва кўрмаслиги оқибатида юзага келадиган камчиликларга йўл қўйиши мумкинлиги эътиборга олинган.
5. Бидъатчи – Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан маъруф бўлган эътиқодга саркашлик эмас, шубҳа туфайли хилоф қилган кишидир. Мисол учун, махсига масҳ тортишни инкор қилган одам бидъатчи бўлади. Шу каби одамларнинг имомлиги ҳам макруҳдир. Имомлик улуғ мартабадир. Бидъатчи эса унга лойиқ эмас.
6. Валади зино – зинодан туғилган шахс. Бошқа лойиқ одам бўла туриб, валади зинонинг имомликка ўтиши макруҳдир. Чунки одатда унинг отаси бўлмагани учун яхши таълим-тарбия олмаган бўлади. Уламоларимиз унинг имомлиги макруҳ бўлишини жоҳил бўлишига боғлаганлар. Агар ўзи илмли ва тақводор бўлса, макруҳ эмас.
«Мухтасари виқоя»да зикр қилинмаган, имомлиги макруҳ бўлган яна бошқа тоифалар ҳам бор. Улар:
7. Қавм ёмон кўрадиган одамнинг имомлиги ҳам макруҳдир.
عَنْ أَبِي أُمَامَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النِّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: «ثَلَاثَةٌ لَا تُجَاوِزُ صَلَاتُهُمْ آذَانَهُمُ: الْعَبْدُ الْآبِقُ حَتَّى يَرْجِعَ، وَامْرَأَةٌ بَاتَتْ وَزَوْجُهَا عَلَيْهَا سَاخِطٌ، وَإِمَامُ قَوْمٍ وَهُمْ لَهُ كَارِهُونَ». رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَأَبُو دَاوُدَ.
Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
«Уч кишининг намози қулоқларидан юқори кўтарилмайди: хожасидан қочган қулники қайтиб келгунича, эрини (ноҳақ) ғазабнок қилган хотинники ва қавми ёмон кўрган имомники», дедилар».
Термизий ва Абу Довуд ривоят қилишган.
8. Маънони бузмайдиган даражада эъробни бузиб тиловат қиладиган одамнинг имом бўлиши макруҳдир. Мисол учун, «Ал ҳамду»ни «Ал ҳамди» тарзида ўқиса.
9. Баъзи ҳарфларни тўғри нутқ қила олмайдиган кишининг, агар улар билан намоз бузилмаса, имомлиги ҳам макруҳдир. Акс ҳолда имомликка ўтиши жоиз эмас.
10. Эсипаст одамларнинг имом бўлиши макруҳ.
11. Песи тарқаб кетган одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
12. Мохов одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
13. Бир оёқда турадиган чўлоқ одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
14. Пешоби тутилиб қоладиган одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
15. Ароқхўр одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
16. Рибохўр одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
17. Чақимчи одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
18. Риёкор одамнинг имомлиги ҳам макруҳ.
(Тамом)
«Кифоя» китобининг биринчи жузи асосида тайёрланди