Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Бойлардан бири боғ сотиб олди. У боғига қараш учун Муборак исмли хизматкорни боғига қўйди. Бир қанча вақт Муборак боққа қоровуллик қилиб, катта-кичик ишларига қараб юрди. У гўё хизматкор эмас, боғнинг эгасидек эди.
Бир куни бой боғидан хабар олгани келди. Анорлар ғарқ пишган эди. Бойнинг анорга ҳаваси келиб Муборакка анор узиб келишини айтди. Муборак анор узиб келди. Анор нордон эди. Бой:
- Бу анор нордон экан. Менга ширинидан олиб кел!-деди.
Муборак яна бориб анор узиб келтирди. Униси ҳам нордон чиқди. Бой ғазабланиб деди:
- Бу боғдаги ширин анор билан нордон анорни ҳалигача билмайсанми?!
Муборак:
- Йўқ, деди.
Бой сўради:
- Нега билмайсан?
Муборак деди:
- Мен ундан еб кўрмаган бўлсам, қандай билишим мумкин?!
Бой сўради:
- Нега еб кўрмадинг?
Муборак деди:
- Чунки сиз бунга рухсат бермагансиз!
Бой боғбон йигит ҳақида суриштирди. Истихора қилиб кўрди. Йигитнинг ростгўй ва ҳалол йигит эканлиги аниқ бўлгач, унга қизини никоҳлаб берди. Мана шу муборак никоҳдан ўша даврнинг энг буюк олими Абдуллоҳ ибн Муборак роҳимаҳуллоҳ туғилди!
Аллоҳ таолонинг ўликдан тирикни чиқаришида ҳақиқатан ва мажозан шак йўқдир. Яъни, Аллоҳ кофирнинг наслидан мўъмин, мўъминнинг наслидан кофирни чиқаради.
Иброҳим алайҳиссалом Озарнинг наслидан эдилар. Саҳиҳ қавлларга кўра, Озар Иброҳим алайҳиссаломнинг отаси бўлган. Нуҳ алайҳиссаломнинг ўғли кофир бўлди. У мурсаллар шайхининг ўғли эди. Иш меросхўрлик эмас. Мўъминдан мўъмин чиқади, кофирдан кофир чиқади деган қоида ҳам йўқ.
Аслида қоида мана шу. Қолганлари истисноли ҳолат деса ҳам бўлаверади.
Фарзандларимиз мисоли бир экин. Биз нима эксак шуни ўрамиз. Аммо оз ҳолатларда тарбия қилсакда тарбиямиз ҳосилини олиш имкони бўлмай қолади. Баъзан бепарво бўлсакда, бепарволигимиз оқибатини тотмаслигимиз ҳам мумкин.
Қиссадаги бой буюк ва теран фикрли инсон экан. У қизини биттагина анор масаласида Аллоҳга хиёнат қилмайдиган оддий ишчига турмушга беришга рози бўлди. Билдики, биргина анорда Аллоҳга хиёнат қилмаган киши аёл масаласида умуман хиёнат қилмайди. Мана шу тушунча ва омонатни ўз ўрнига қўйиш бизга замонаси фақиҳи, илм осмонида ўчмас юлдуз Абдуллоҳ ибн Муборак каби даҳони берди.
Қизлар пули кўпга бериб юбориладиган мато эмас. Улар омонат. Уларни ўз эгаларига топшириш лозим. Ким қизини диёнатли, солиҳ йигитга берса демак омонатни адо қилибди. Ким қизини хулқи ва динини суриштирмасдан, биринчи келган кишига бериб юбораверса омонатга хиёнат қилибди.
Қизлар уйимиз меҳмони. Яқинда улар кетиб қолишади. Меҳмонингизга жавоб беришга шошилманг. Уларни фақатгина муҳофаза қиладиганларга узатинг!
Абдулқодир Полвонов