Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
Иброҳим алайҳиссалом Аллоҳнинг буйруғи билан завжаси Ҳожар ва гўдаги Исмоилни ҳеч нарса ўсмайдиган ва кимсасиз Маккага ташлаб кетди. Сўнгра ўша машҳур «Замзам» ҳодисаси бўлиб ўтди. Аллоҳ таоло она-бола зерикмаслиги учун улар томон Журҳум қабиласини жўнатди. Исмоил алайҳиссалом улар орасида униб ўсди. Улардан араб тилини ўрганди. Сўнгра уларнинг қизига уйланди. Сўнгра Ҳожар онамиз вафот қилди. Бир қанча вақт ўтиб Иброҳим алайҳиссалом уларнинг ҳолидан хабар олиш учун келди. У киши келганида Исмоил алайҳиссалом уйда йўқ эди. Иброҳим алайҳиссалом келинидан Исмоил алайҳиссаломнинг қаерга кетгани ҳақида сўради. Келини эри тирикчилик учун кетганини айтди. Иброҳим алайҳиссалом уларнинг аҳволи, тирикчилиги ҳақида сўради. Аёл шикоят қилди: «Ниҳоятда аҳволимиз ёмон. Доимо қийинчилик ва тангликдамиз!».
Аёл Иброҳим алайҳиссаломни танимасдан у кишига турмушдан нолиб анча шикоят қилди. Шунда Иброҳим алайҳиссалом: «Эринг келса мендан унга салом айт. Унга айтгин, уйининг остонасини алмаштирсин!», деди.
Исмоил алайҳиссалом келиб нимадир содир бўлганини билди. Хотинидан сўради:
- Бирор киши келдими?
- Ҳа! Бир чол келди. Сиз ҳақингизда сўради. Мен хабар бердим. Яшашимиз ҳақида сўради. Мен унга фақирлигимиз ва қийналаётганимиз ҳақида гапирдим!
- У сенга бирор нарса дедими?
- Ҳа! Сизга салом айтишимни айтди. Уйингиз остонасини алмаштирар экансиз!
Исмоил алайҳиссалом деди:
- У киши отам эди. Менга сени талоқ қилишимни амр қилибди. Уйингга боравер!
Иброҳим алайҳиссалом келинининг обрўсини айбламаяпти, Аллоҳ сақласин! Қолаверса, Набийлар хонадони куфрдан холий бўлмасада, бунақа нарсалардан холий. Қуръони Каримда хабари келган Нуҳ ва Лут алайҳиссаломларнинг хотинлари ақидага хиёнат қилишган, тўшакда эмас!
Иброҳим алайҳиссалом келинининг нолишини, шикоятини, норозилигини айб санади. Доимо шикоят қиладиган, ризқ ишидан нолийдиган хотин балойи азимдир! Эркаклар ҳам шунақа!
Исмоил алайҳиссалом хотинининг «тирикчилик учун кетган» деган гапига қараганда рўзғорни ташлаб қўймаган. Аммо хотинининг бошқаларнинг қўлидаги нарсаларга боқиши ўзларидаги нарсаларни кўра олмаслигига сабаб бўлган. Бу нарса ношукрликка олиб борган. Шунинг учун Иброҳим алайҳиссалом ўғлига хотинини талоқ қилишини амр қилди!
Худди шунингдек, Умар розияллоҳу анҳу ҳам ўғлини хотинига талоқ қилишини айтган эди. Ўғли бўйсунган эди.
Бир киши имом Аҳмад роҳимаҳуллоҳнинг ҳузурига келиб отаси ундан хотинини талоқ қилишини талаб қилаётганини айтди. Имом Аҳмад ундан сўради:
- Унда дини туфайли бирор-бир айб кўрасанми?
- Йўқ!
- Унда уни талоқ қилма!
- Иброҳим алайҳиссалом ва Умар розияллоҳу анҳу ўғилларига хотинини талоқ қилишини айтганда улар талоқ қилишган экан-ку!
- Агар сенинг отанг ҳам Иброҳим алайҳиссалом ва Умар розияллоҳу анҳудек бўлса талоқ қиласан!
Гапнинг хулосаси шуки, агар хотин солиҳа бўлса, диёнатли бўлса ўғил уни талоқ қилишга мажбур эмас. Уйларнинг хароб бўлиши учун ота-онага итоат қилиш ва солиҳа хотиндан жудо бўлиш ота-онага яхшилик қилишга кирмайди. Аммо ота-онангиз хотинингизни ёқтиришмасада, уларга яхшилик қилишда давом этасиз!
Бу дунё синов дунёсидир. Ризқ ҳам дунёдаги Аллоҳнинг синовларидан биридир. Биз эркаклар ва аёллар Аллоҳга нисбатан одоб чегарсини сақлашимиз лозим. Ризқнинг сабабларини, меҳнат қилишни тарк қилмаганимиз ҳолда қадарга рози бўлишимиз лозим. Аллоҳнинг қисматига рози бўлиш бойликдир. Норозилик эса фақирликдир. Ота-оналар ҳам Аллоҳдан қўрқиб, фарзандларининг оиласини барбод қилмасликлари керак!
Абдулқодир Полвонов