Даюс бўлиб қолмай десангиз
Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.
(биринчи мақола)
«Даюс» сўзи луғатда «мулойимлик», «юмшоқлик», «хорлаш» каби маъноларни англатади. Шаръий истилоҳда эса аҳли аёли ва оила аъзоларини бегоналардан қизғанмайдиган, уларни рашк қилмайдиган кимса даюсдир. Аҳли аёлида бир мункар ишни кўриб туриб бунга рози бўлиш, уларни бу ишдан қайтармаслик ҳам даюслик аломатидир.
Ўз аҳлини рашк қилиш, ғайрат ва шижоатли бўлиш мардлик ва мўминлик белгиси саналади. Даюслик, аҳли билан ким гаплашаётгани, уларга ким қараётганига эътиборсизлик иймони заифликка далолат қилади.
Аллоҳ таоло биз эркакларга кўзимизни номаҳрамлардан тийиб юришимизни амр этиб, шундай деб марҳамат қилган:
قُل لِّلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ أَزْكَىٰ لَهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ
«Мўминларга айт, кўзларини тийсинлар ва фаржларини сақласинлар. Ана шу улар учун покдир. Албатта, Аллоҳ нима ҳунар қилаётганларидан ўта хабардордир» (Нур сураси, 30-оят).
Роббимиз кейинги оятда аёлларнинг авратларини беркитиб юришларини буюриб, шундай деб марҳамат қилган:
«Мўминаларга айт: «Кўзларини тийсинлар, фаржларини сақласинлар ва зийнатларини кўрсатмасинлар, зоҳир бўлгани мустасно. Рўмолларини кўксларига тўсиб юрсинлар. Эрларидан, ё оталаридан, ё эрларининг оталаридан, ё ўғилларидан, ё эрларининг ўғилларидан, ё ака-укаларидан, ё ака-укаларининг ўғилларидан, ё опа-сингилларининг ўғилларидан, ё аёлларидан, ё ўз қўлларида мулк бўлганлардан, ё (аёлларга) беҳожат эркак хизматчилардан, ё аёллар авратининг фарқига бормайдиган ёш болалардан бошқаларга зийнатларини кўрсатмасинлар. Махфий зийнатларини билдириш учун оёқларини (ерга) урмасинлар. Барчангиз Аллоҳга тавба қилинг, эй мўминлар! Шоядки, зафар топсангиз» (Нур сураси, 31-оят).
Фаҳш, бузуқлик, даюслик каби жиноятлардан сақланишимиз учун биз эркаклар ҳам, аёллар ҳам номаҳрамларга назар солмаслигимиз, авратимизни ҳаромдан сақлашимиз, кийиниш одобига эътибор беришимиз керак.
Даюслар учун охиратда азоблар бўлиши, улар Аллоҳнинг раҳматидан бенасиб қолишлари ҳадиси шарифларда айтилган.
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Уч кимса борки, Аллоҳ азза ва жалла қиёмат куни уларга (раҳмат назари ила) қарамайди: ота-онасига оққ бўлган кимсага, эркакшода аёлга, даюсга. Ва уч киши жаннатга кирмайди: ота-онасига оққ бўлган кимса, ароқ ичишга муккасидан кетган кимса, берганини миннат қилувчи кимса» дедилар.
Имом Аҳмад ва Насоий ривоят қилишган.
Имом Аҳмаднинг ривоятларида бундай келган: «Уч киши борки, Аллоҳ таоло уларга жаннатни ҳаром қилган: ароққа муккасидан кетган, оққ бўлган, аҳлида ифлос иш (зино) содир бўлишига рози бўлган кимса».
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Уч киши ҳеч қачон жаннатга кирмайди: эркаклардан даюс, аёллардан эркакшода ва хамр (ароқ)га муккасидан кетган кимса» дедилар. Саҳобалар: «Эй Аллоҳнинг Расули, хамр (ароқ)га муккасидан кетган кимсани тушундик. Аммо эркаклардан даюс ким?» деб сўрашди. Ул зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аҳли (хотини)нинг олдига кимлар киришига парво қилмайдиган кимса» дедилар. Биз: «Аёллардан эркакшодаси ким?» деб сўрадик. Шунда у зот соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ўзини эркакларга ўхшатган аёл» деб жавоб бердилар.
Ҳижоб ояти нозил бўлганда, дунёдаги энг пок аёллар (саҳобиялар) дунёдаги энг пок эркаклар (саҳобалар)нинг номаҳрамларидан ўзларини тўса бошлашди.
Ўша пайтда мунофиқлар ҳам бор эди. Саҳобалар ҳам бор эдилар. Лекин аёллар ҳижоб фарз бўлгач, оятга мувофиқ кийиниб, ўзларига маҳрам бўлмаган эркаклардан тўсилдилар.
(Давоми бор)
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
© islom.uz 2003-2023.
Барча ҳуқуқлар ҳимояланган. Сайтдан маълумот олинганда манба кўрсатилиши шарт.
Email: admin@islom.uz
Telegram: @portalislomuzadmin_bot
Ўзбекистон, Тошкент, 100185
Сўгалли ота кўчаси, 5-уй
