1446 йил 14 шаввол | 2025 йил 12 апрель, шанба
Минтақа:
Тошкент
ЎЗ UZ RU EN
Фиқҳ

ҲУКУМАТ ИШИДА ИШЛАМАСЛИК

05:00 / 03.03.2017 3053 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ўзидан бошқанинг мусулмон эмаслиги ҳақида фатво чиқарган динда ҳаддидан ошиб ғулувга кетган тоифалар ҳукумат ишларида ишлаш ҳам ҳаром деган фикрни олға сурганлар. Уларнинг айтишича ҳалол бўлсин, ҳаром бўлсин ҳар бир иш ҳозирги ҳукуматларнинг иши бўлса бари бир куфрга хизмат бўлади.
Аммо ҳақиқатни оладиган бўлсак, мусулмон уламолар фожир ҳокимларнинг ҳукуматида қозилик ишларини доимо қилиб келганлар. Агар улар мазкур ишни қилмасалар шариатнинг кўпгина ҳукмлари тўхтаб қолар эди.

Кофир ва золим ҳокимнинг вазифасида ишлаш ҳақида уламолар икки хил гап айтганлар.

1. Ишлашнинг жоизлиги.
2. Ишлашнинг жоиз эмаслиги.

Биринчи қавлнинг далили: Аллоҳ таоло «Юсуф» сурасида: «У: «Мени ернинг хазиналари устига қўй. Албатта, мен муҳофаза қилувчи ва билувчиман», деди», деган (55-оят).
Юсуф алайҳиссалом кофир подшоҳга, мен хазинани қандай муҳофаза қилиш–сақлаш ва уни қандай тасарруф қилишни билувчиман, мени ўша ишга қўй, дедилар.
Ибн Атийя ўзининг «Ал-Муҳаррар ал-Важийз» номли тафсирида ёзади: «Ушбу оятдан фозил киши фожир кишига хизмат қилиши дурустлиги чиқади.
Улуғ ватандошимиз имом Замахшарий айтади: «Қатодадан ривоят қилинади: «Бу инсон жаврчи султондан иш олса бўлишига далилдир. Салафлар боғийлар тарафидан қозиликни олар ва буни жоиз деб билар эдилар».
Иккинчидан доимо фойда ва зарарни кўзлаб иш қилинади. Кўпчиликка фойдали ва улардан зарарни даф қиладиган ишни уни ким беришидан қатъий назар қилса бўлаверади.
Учинчидан шариат қоидаси бўйича ишчи ўз ишига қараб баҳоланади. Бунда ният ва ишнинг қаноқлигига эътибор берилади. Ният тўғри ва иш ҳалол бўлса етади.

Иккинчи қавлнинг далили:

1. Бировнинг берган ишини қабул қилишда ўшанга ёрдам бериш бор.
2. Бировнинг берган ишини қабул қилишда ўшани оқлаш бор.

Аммо бу икки қавлни солиштириб кўрсак, биринчиси тўғри эканлигида шубҳа қолмайди. Қадимда ҳам, ҳозирда ҳам биринчи қавлга амал қилинган ва қилинмоқда.

Муаллиф
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
давомиМадинаи мунаввара мадрасасиМадинаи Мунаввара Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳижратгоҳлари бўлди, бу пок шаҳарда Қуръони каримнинг фиқҳий давоми...

6142 09:06 / 19.11.2018
Ушбу дарсда ҳамма билиши лозим бўлган ниятга боғлиқ аҳкомлар зикр қилинади. Келинг, уларнинг шарҳини ўрганиб чиқамиз. Такбири таҳримага улаб иқтидо қиладиган давоми...

3202 17:30 / 28.10.2021
. Аллоҳ таоло.Агар бир эркак ёки аёл калола ҳолида мерос қолдирса, унинг биродари ёки синглиси бўлса, улардан ҳар бирига олтидан бир. Агар бундан кўп давоми...

2943 09:05 / 11.09.2019
Тоғда эса ўзига муносиб юришдир. Тоғда юриш ўзига хос бўлади. Албатта, унда текисликда юргандан кўра бошқача юрилади. Яна тоғ билан тоғ ўртасида ҳам фарқ бор. давоми...

2051 19:00 / 14.09.2023