Рўйхатни беркитиш
Дарслар рўйхати
1446 йил 17 зулқаъда | 2025 йил 14 май, чоршанба
Минтақа:
Тошкент
ЎЗ UZ RU EN
Ақийда

Ақийда дарслари (53-дарс). Имом Ғаззолий ва ботиния

15:04 / 30.09.2019 5498 pdf Ўқиш режими + -

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ўша даврда ботинийлар ҳам ўз фикр ва таълимотлари ила кўпчиликнинг эътиборини қозонган эди. Хусусан, ёшлар ва толиби илмлар ботиний таълимот ва гапларга кўп мафтун бўлган эдилар. Ботинийлар ўз илмларини маъсум имомдан олишларини даъво қилар эдилар.

Имом Ғаззолий фалсафадан умидни узганларидан кейин, ҳақиқат излаб ботиния томон юзландилар. У киши ўз одатларича бу мазҳабни ҳам чуқур ўрганиб чиқдилар. Охири бориб, уларнинг гапларининг барчаси ҳам сариқ чақага арзимаслигини тушуниб етдилар ва ўз китоблари билан бу мазҳабнинг ҳам шармандасини чиқардилар. Бу борада имом Ғаззолий бир неча китобларни тасниф қилдилар:

1. «Ал-Мустазҳирий».

2. «Ҳужжатул ҳаққи».

3. «Мафсалул хилоф».

4. «Қосимил ботиния».

5. «Мавоҳимул ботиния».

Имом Ғаззолий ўзларининг «Ал-Мунқиз миназ-Золал» номли китобларида ботинийлар ҳақида жумладан, қуйидагиларни айтадилар:

«Уларда фикрлар зулматидан нажот берувчи шифодан ҳеч вақо йўқ. Улар билан муроса учун муомала қилиб, таълимга ва маъсум имомга эҳтиёж борлигини тасдиқлаб, тайин қилган имомларини сўрасак, далил келтиришдан ожиз қолдилар. Сўнгра улардан ўша маъсумдан олган илмлари ҳақида сўрадик ва баъзи ишколларни арз қилганимизда, жавоб бериш у ёқда турсин, масаланинг ўзини ҳам тушуна олмадилар. Ожиз қолганларидан кейин масалани ғойиб имомга оширдилар ва: «Унинг олдига сафар қилиш зарур», дедилар. Ажабланарлиси, улар умрларини йўқ муаллимни ахтариш ила зое қилганлар ва бирор нарсани ўрганмаганлар. Худди нажосатга ботиб қолиб, тозаланиш учун сув излаб, уни топганда ишлатмай, ифлосликнинг ичида қолаверганларга ўхшайдилар».

«Ақоид илми ва унга боғлиқ масалалар» китобидан

 

 

Муаллиф
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф
Манба
islom.uz
Мавзуга оид мақолалар
Илми калом, фалсафа ва ботиниядан ўзлари излаган илми яқийнни топишдан умиди узилган имом Ғаззолий ўша вақтнинг яна бир маърифат ўчоғи бўлган тасаввуфга давоми...

5386 14:05 / 07.10.2019
Уламоларимиз .Ислом мусулмонлар жамоаси ҳаққидир, иймон Аллоҳ таолонинг ҳаққидир,, дейдилар. Иймон қалбга боғлиқ ҳақиқат бўлиб, унинг ҳақиқатидан ёлғиз Аллоҳ давоми...

3312 19:00 / 21.11.2023
Мўминмусулмон одам лавҳ ва қаламга ҳам иймон келтирмоғи вожиб. Бу икки нарса ҳам ғайбиёт туркумига киради. Аҳли сунна ва жамоанинг ақоид китоблари ичида энг давоми...

4645 19:00 / 23.10.2023
Вафот этган одамнинг қабрда фаришталар томонидан сўроққа тутилишига жазм ила эътиқод қилиш ҳар бир мусулмон учун вожибдир. Бунга далиллар жуда ҳам кўп. давоми...

3746 19:00 / 23.01.2023